Sastra dan Budaya Simalungun
Selasa, 15 Januari 2013
Sastra dan Budaya Simalungun: Bahan APP 2013 Bahasa Simalungun
Sastra dan Budaya Simalungun: Bahan APP 2013 Bahasa Simalungun: PABAGAS-BAGASHON APP 2013 KEUSKUPAN AGUNG MEDAN “PATUNGGUNGHON LAHOAN” BUHA SAHAP Onjolan ni parsahapan ban...
Bahan APP 2013 Bahasa Simalungun
PABAGAS-BAGASHON APP 2013
KEUSKUPAN AGUNG MEDAN
“PATUNGGUNGHON LAHOAN”
BUHA SAHAP
Onjolan ni parsahapan bani Aksi Puasa
Pembangunan (APP) ibagas na 5 taun on,
2012 das hubani 2016 aima pasal “Mangayaki Goluh na Damei janah Sonang”.
Goluh na damei janah sonang aima goluh na igoki dear layak ni Naibata. Ibere
Naibata do homa lahoan hubani ganup jolma, “manggompari
anjaha lambin manggargar ma hanima, goki hanima ma tanoh on anjaha patunduk ma
in; rajai hanima ma dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pakon
sagala binatang na manjulur iatas tanoh on” (1Musa 1:28). Idilo Naibata do
ganup jolma ase marhitei lahoanni, ipatunduk ma tanoh on pakon haganup
pangisini. Domma ibere Naibata gogoh hubani jolma laho marhorja. Halani ai,
ibagas lahoanni, aima manghorjahon tanoh on, domma itotaphon Naibata jolma in
gabe sipanramoti na maruhur. (bdk. Redemptor
Hominis, art. 15).
Bani taun 2013 on, onjolan ni Aksi
Puasa Pembangunan (APP) aima: PATUNGGUNGHON LAHOAN. Marhitei lahoanni, lambin
dear ampa tunggung ma tongon hadirion ni jolma in sandiri anjanah lambin
taridah ma na dihut do ia manoruskon horja panompaon na dob ipungkah Naibata.
Lahoan maningon ididah gabe mulani ni haganupan
masalah i tongah-tongah ni masyarakat (bdk. Laborem
Exercens art. 3). Halani ai, arti ampa arga ni lahoan, parlobei sahali
maningon ididah gabe sada horja na paluahkon jolma in humbani hahurangan ampa
hasombuhanni.
Ibagas haganup horjani, ibere do panorang bani
jolma in sandiri laho partaridahkon hadirionni. Marhitei ulih/buah ni horjani aima
homa lambin talar hamajuonni. Adong do
homa hadomuanni horja ai hubani goluh partongahjabuan atappe hadameion bani
buei jolma (bdk. Centessimus annus art.
6).
Maningon marhorja do jolma in ase manggoluh.
Horja gabe sada tanda na pataridahkon hadirion ni jolma anjanah gabe sada tanda
nadihut do ia ibagas horja panompaon ni Naibata janah horja haluahon. Napansing
do horja in, halani ibagas horja ai, dihut do jolma in bani pandiloan ni
Naibata. Halani ai, maningon marhorja do jolma in atap aha pe bagei ni horjani halani
domma ititahkon Naibata, anjanah laho pamajuhon dirini sandiri do homa horja ai.
Sadokah panorang PraPaskah on, adong do lima
onjolan na sihol iparimbagashon kuria Keuskupan Agung Medan (KAM) pasal lahoan,
aima:
a.
Iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in;
b.
Pangabak ni Jolma hubani Lahoan;
c.
Pangabak ni Halak Kristen bani na
Manlahoi lahoanni;
d.
Marlahoan Patunggunghon Hajolmaon;
e.
Martonggo ampa Marlahoan.
Andohar
ma sadokah panorang PraPaskah on lambin holong
uhur ni jolma in hubani horjani. Naibata na dob mambere gogoh hubanta tongtong
do homa manghasomani hita bani haganup horjanta.
Partumpuan
I
IHAROSUHKON NAIBATA DO ASE MARLAHOAN JOLMA IN
Tujuan:
ase haganup na dihut bani partumpuan
·
Mambotoh na iharosuhkon Naibata do ase marlahoan
jolma in
· Mambotoh ibagas haganup horja, jolma na songon
rupa ni Naibata, gabe sigijangan humbani ganup natinompa ni Naibata.
Naporlu:
Poster APP no. 1; Hata ni Naibata humbani 1Musa 1:26-29
Panorang:
60-90 minit
PANGARUSION
Ititahkon Naibata do hubani jolma in,
“...manggompari anjaha lambin manggargar
ma hanima, goki hanima ma tanoh on anjaha patunduk ma in; rajai hanima ma
dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pakon sagala binatang na
manjulur iatas tanoh on.” Marhitei titah on domma ibere Naibata tanoh pakon
haganup pangisini hubani jolma in. Tanoh pakon haganup pangisini gabe dalan
hagoluhon bani haganup jolma. Halani ai, maningon marhorja do jolma in ase
manggoluh.
Marhitei horjani, jolma in
pataridahkon ampa pamajuhon hadirionni. Marhorja seng boi sirang humbani holma
in (maningon marhorja do haganup jolma). Marhitei horjani, ipindahi jolma in do
seng pitah hasonanganni sandiri tapi dihut do homa hasonangan ni jolma na
legan. Horja ni sada-sada jolma maningon
mangurupi horja ni hasoman na legan. Halani ai, haganupan horja seng pitah
marlimbuah bani namarhorja ai sandiri tapi marlimbuah do homa bani na legan.
Tapi, na bani na masa nuan, gati do lahoan ni sada-sada
jolma isibari marhitei buei ni buahni. Ujungni, gabe lang mararga be jolma na manghorjahon
ai. Na gati iparuhurhon aima sonaha ase horja in podas salosei ampa mambere untung
na banggal. Lang be ididah jolma na manghorjahon ai na songon rupa ni Naibata anjaha
na mararga tumang (bdk. Laborem Excersens
6).
Ididah Kuria in do na porlu tumang jolma
in marlahoan sadokah goluh ni i tanoh on (bdk. Laborem Excersens 4). Ibagas ganup lahoanni, maningon taridah ma
arga ni jolma ampa hasangaponni anjanah aima na laho iayaki.
RANGGI NI PARTUMPUAN
01.
Tanda
Silang pakon Doding Pamungkah
02.
Lobei
ni hata
Hasoman nahinaholongan,
Malas uhurta halani jumpah do use panorang
hubanta martumpu ibagas panorang PraPaskah on laho mangidah pardalanan ni
goluhta. Tongtong do ipangindo hita ibagas tonggo-tonggonta pasu-pasu ni Tuhan ase
ipargogohi hita haganupan laho pabayuhon goluhta.
Sadokah Panorang PraPaskah ibagas taun on,
ibobai Kuria in do hita mamparimbagashon pasal “Patunggunghon lahoan”. Lahoan aima
sibere-bere ni Tuhan ampa pandiloan-Ni bani ganup jolma. Naibata sandiri domma marhorja
marhitei na manompa, manramoti, anjanah manorushon panompaon-Ni.
Sadokah panorang PraPaskah on, adong do lima
onjolan na sihol iparimbagashon kuria Keuskupan Agung Medan (KAM) pasal horja, aima:
a.
Iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in;
b.
Pangabak ni Jolma hubani Lahoan;
c.
Pangabak ni Halak Kristen bani na
Manlahoi lahoanni;
d.
Marlahoan Patunggunghon Hajolmaon;
e.
Martonggo ampa Marlahoan.
Bani partumpuan na parlobei on, sihol
iparimbagashon hita ma onjolan na parlobei aima: Iharosuhkon Naibata do ase
marlahoan jolma in. Domma itompa Naibata haganup na adong ase ihorjahon jolma in
ibagas nadear ampa jenges.
Andohar ma hita haganupan boi dihut
bani partumpuan na dob ipasirsir ase boi ibuat hita buahni anjanah ipargoluhkon
hita ibagas goluhta bei songon tanda pabayuhon dirinta laho mangalo-alo
Parpuhoon ni Tuhanta.
Halani ai, sonang ma hita tongkin.
Iahapkon hita ma ganup namadear na dob ibahen Naibata anjanah iharosuhkon Naibata
do hita marhorja songon na dob ipatuduhkon-Ni hubanta pakon bani ganup na
tinompa-Ni ..... (sonang tongkin)
03.
Tonggo
Pamungkah
Martonggo
ma hita (sonang tongkin)
Ham
Naibata na marianan i nagori atas, hanami mardiateitupa Bamu halani pandiloan-Mu
hubennami ganupan. Ihaholongi Ham do hanami anjanah tongtong do Ham marhorja
marhitei na mambere gogoh, pangarusion ampa haganup na porlu ibagas goluhnami.
Ipangindo
hanami Bamu, buka Ham ma uhurnami ase lambin iarusi hanami mulia ampa arga
tumang do hanami parhorja on. Pasu-pasu Ham ma hanami ampa haganup lahoannami
ase marhitei ai, lambin tunggung anjanah sangap ma Goran-Mu. Tarpuji ma Ham
Tuhan, marhitei Kristus Tuhan ampa Parhiteiannami,
Amen.
04.
Poster
APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP
no. 1 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai.
Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on sada-sada ase
ibalosi haganup na dihut bani partumpuan ai.
a.
Aha do naihorjahon jolma na ibagas gambar on?
b.
Aha do artini gambar na dompak datas ai? Aha
homa hadomuanni gambar ai pakon tolu gambar na itoruhni?
c.
Sobali horja na adong ibagas poster on, horja
aha ope na ihorjahon hita i hutanta on?
d.
Aha do na laho ipataridahkon jolma in marhitei
horjani?
e.
Mangihuthon nasiam, mase ma maningon marlahoan
jolma in? Luarhon nasiam ma balos nasiam.
05.
Rimpunan
ni Poster
Mangihuthon balos ni umat bani
sungkun-sungkun nongkan ai, ibahen sipambobai ma rimpunanni, misalni:
Nasiam
hasoman nahinaholongan, tarimakasih ma bani nasiam halani balos nasiam nongkan
ai. Marhitei poster on, ididah hita do bagei ni horja songon buruh/parombo, parjuma-juma,
ampa pegawai kantor. Tontu buei ope bagei ni horja naibotoh atappe naihorjahon
hita.
Gambar
dompak datas ai pataridahkon tangan na marsinalsal idatas jolma na marhorja ai.
Naipataridahkon ijai aima “tangan ni Tuhan” na mamasu-masu atappe pasusurhon
pasu-pasu-Ni hubani jolma. Artini, sanggah marhorja jolma in, ipasusur Naibata do
tongtong pasu-pasu-Ni.
Marhorja
pe jolma in, na sihol pataridahkon hadirionni do anjanah ase marhitei lahoanni
igoki ma haganup na porlu bani goluhni, bani rumahtanggani ampa bani jolma na
legan. Marhitei lahoanni, ipataridah jolma in ma gogoh ampa hapentaran na dob
ibere Naibata hubani. Sihol ipakei jolma in do pasu-pasu ni Tuhan in bani
hasonanganni ampa hasonangan ni hasomanni.
06.
Doding
07.
Pambasaon
Hata ni Naibata: 1Musa 1:26-29
Sipambobai atappe na legan mambasahon
Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang. Anggo iahap porlu, boi do
ibasahon dua hali.
Marsahap ma use Naibata: Tompa hita ma
jolma songon rupanta, pakon songon parlahouta, ase irajai sidea dengke na i
laut, manuk-manuk na i awang-awang, pinahan, pakon ganup tanoh on, ampa sagala
binatang na manjulur iatas tanoh on. Jadi itompa Naibata ma jolma in songon
rupani, songon rupa ni Naibata do itompa sidea; dalahi pakon naboru do sidea
itompa. Dob ai ipasu-pasu Naibata ma sidea, nini ma dompak sidea: Manggompari
anjaha lambin manggargar ma hanima, goki hanima ma tanoh on anjaha patunduk ma
in; rajai hanima ma dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pakon
sagala binatang na manjulur iatas tanoh on. Marsahap ma use Naibata: Hubere ma
bennima sagala suan-suanan na marbatu bani sab tanoh on, ampa sagala hayu na
marbuahkon buah na marbatu, aima gabe sipanganonnima.
08.
Mamparimbagashon
Hata ni Naibata
Nasiam hasoman naihaholongi Naibata.
Domma gati tumang itangar hita Hata ni Naibata
pasal panompaon ni jolma. Itompa Naibata do jolma in usih bani rupa-Ni. Ibere
Naibata do homa bani jolma in sada lahoan na banggal tumang aima laho
patundukhon tanoh on ampa ganup pangisini.
Halani ai, dear ma iparimbagashon hita
pambasaon nongkan aimarhitei na mambalosi sungkun-sungkun on:
a.
Mangihutkon pambotoh nasiam, aha do artini
“itompa Naibata do jolma in usih bani rupa-Ni?
b.
Ititahkon Naibata do hubani jolma: “... goki hanima ma tanoh on anjanah rajai hanima
ma ai...!” Aha do artini titah on?
c.
Marhitei aha do jolma in maningon “patundukhon tanoh on pakon haganup pangisini”?
Padas nasiam ma.
d.
Mangihuthon pangarusion nasiam, aha do hadomuanni “jolma
in songon rupa ni Naibata” pakon “jolma
na marlahoan”?
09.
Rimpunan
Pambasaon
Itompa do
jolma in usih bani rupa ni Naibata, artini, maningon iusih jolma in do pangarusion
ampa pangabak ni Naibata ibagas na marhorjahon na itompa-Ni. Maningon iramoti
jolma in do homa haganup natinompa ni Naibata dohot dear janah jenges. Ibagas pangabakni,
maningon taridah ma na iusih jolma in do Naibata.
Manggoki
ampa patundukhon tanoh on maningon iarusi songon na manramotkon hinajenges ni
tanoh on pakon haganup pangisini laho bani hasonangan ni jolma in. Marhitei
horja do haganupan ai ipajorei, aima marhitei gogoh, pangarusion ampa pangabak ni
jolma in. Jolma na songon rupa ni Naibata do
siarganan marimbangkon ganup horja ahape. Ulang ma namin horja ai
patoruhkon arga ni jolma in sandiri. Tapi marhitei horja ai, hadirion ni jolma
in pe lambin mararga ma namin, seng halani horjani, tapi halani jolma in do rupani
Naibata.
10.
Tonggo
Riap pakon Tonggo Ham Bapanami
11.
Doding irik Kolekte
12.
Rimpunan
Nasiam
hasoman haganupan,
domma
ibere Naibata langit pakon tanoh on hubanta gabe dalan hagoluhanta. Halani ai,
maningon marhorja do hita ase boi manggoluh. Marhitei horja ipindahi hita do na
porlu bani hagoluhanta ampa na porlu bani goluh ni hasomanta na legan. Tapi,
marhitei horjanta, lambin talar ma hadirionta sandiri.
Iharosuhkon
ampa idilo Naibata do hita ase marhorja. Tapi, arganan do jolma in marimbangkon
horja in sandiri. Halani ai, i bagas haganup horjani, jolma in sandiri do maningon
gabe tujuan ampa siporlunan. Ulang ma
namin gabe lang mararga jolma in halani horja in sandiri.
13.
Doding
Panutup
14.
Tonggo
Panutup pakon Tanda Silang
Ham Naibata parholong na tarsulur,
mardiateitupa bolon do hanami bamu halani iharosuhkon Ham do hanami manghorjahon
tanoh on ibagas na jenges. Ipangindo hanami Bamu, bere Ham ma bennami hagogohon
ampa hajorgitan ibagas ganup horjanami ari-ari. Andohar ma marhitei horjanami,
lambin sangap ma Goran-Mu. Urupi Ham hanami ase lambin iarusi hanami arga
tumang do hanami ilobei-Mu marimbangkon horjanami sandiri. On ma tonggo nami
Tuhan, naipadas hanami Bamu, marhitei Kristus, Tuhan ampa parhiteiannami. Amen.
***
Partumpuan
II
PANGABAK NI JOLMA HUBANI LAHOAN
Tujuan:
ase haganup na dihut bani partumpuan
·
Lambin mangarusi anggo horja lang ididah
marhitei horja in sandiri tapi borsih ni uhur ni namanghorjahon.
·
Patalarhon bagei ni pandapot pasal lahoan napataridahkon
tanda na mararga do horja ai.
·
Manlungkari pangabakni sadokah on bani horjani
sandiri.
Naporlu:
Poster APP no. 2; Hata ni Naibata humbani Sirakh 3:17-23
Panorang:
60-90 minit
PANGARUSION
Iajarhon Kuria in do anggo hinajenges
ni sada-sada horja lang itorih marhitei horja ai sandiri tapi sonaha horja ai
boi gabe dalan pajengeshon hajolmaon ai sandiri. Naionjolhon ijon aima diri ni jolma
na marhorja ai. (bdk. Laborem exercens, 6).
Tapi na gati masa bani hagoluhan ari-ari,
jolma in ididah marhitei horjani, pangkatni ampa banggal ni ulih ni horjani. Itangar
hita do hata na manghatahon: parombo, parjuma-juma, parhorja rendah na gati iimbangkon
hubani parhorja kantor naiahapkon sisangapan. Hape ni, atap aha pe lahoan ni
jolma, haganupan ai napataridahkon hajolmaon in sandiri do na mangusih rupa ni
Naibata. Arga do haganupan horja anggo ihorjahon hun borsih ni uhur, lang
manlanggar hubani aturan masyarakat, ampa ihorjahon laho mambalosi pandiloan ni
goluhni.
Tapi bani na masa nuan, gati do sada-sada
horja ididah marhitei bagei ni horja ai sandiri. Bahat do jolma manorih
sada-sada horja arganan anjaha gijangan marimbangkon horja na legan. Ambah ni
ai, lambin bahat homa do jolma na mapas uhurni manorih sada-sada horja.
Ujungni, parhasomanan pe itontuhon marhitei lahoanni.
Halani ai, ibagas diri ni jolma in sandiri,
porlu tumang do adong malas ni uhur manjalo horjani. Jadi parhasomanon pe lang
itontuhon marhitei horjani. On ma piga-piga pandapot pasal lahoan.
RANGGI NI PARTUMPUAN
01.
Tanda
Silang pakon Doding Pamungkah
02.
Lobei
ni hata
Nasiam hasoman, bani partumpuan na parlobei,
domma iparimbagashon hita pasal na iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma
in. Domma ibere Naibata horja na banggal hubanta aima laho marhorjahon tanoh
pakon isini ase marmalas ni uhur hita. Halani ai arganan do jolma in
marimbangkon horja ni sandiri. Jadi ulang ma namin ipatoruh hajolmaon halani
horjani, halani mangusih rupa ni Naibata do jolma in.
Bani partumpuan na paduahon on, sihol
iparimbagashon hita do “Pangabak ni jolma hubani lahoan”
·
Sonaha do pandapot ni jolma pasal horja?
·
Sonaha do ibahen ase ihargai hita lahoanta?
·
Aha do na iharosuhkon Naibata humbanta pasal
lahoan ni jolma?
Halani ai, dear ma ibere hita uhurta bani
partumpuanta on. Andohar ma marhitei panogu-noguon ni Naibata, lambin iboto
hita harosuh ni uhur-Ni ibagas goluhta.
03.
Tonggo
Pamungkah
Martonggo
ma hita (sonang tongkin)
Ham
Naibata Bapanami, parholong na tarsulur, tarimakasih banggal ma ipadas hanami
Bamu halani holong-Mu na tongtong iahapkon hanami das hubani panorang on. Halani
holong-Mu in do ase boi hanami martumpu ijon sihol mamparimbagashon goluhnami
ase lambin tunggung mangalo-alo parpuhoon ni Yesus Kristus Anak-Mu.
Buka
Ham ma uhur ampa pingkirannami bani parsahapan nami on. Andohar ma boi hanami
mangarusi podah-Mu ibagas partumpuan on anjaha boi ipargoluhkon bani goluhnami
ari-ari. Ipuji anjaha ipasangap hami ma Ham, Naibatanami marhitei Kristus Tuhan
ampa parhiteiannami.
Amen.
04.
Poster
APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 2 anjanah ipangindo ma
ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas
sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi haganup na dihut bani
partumpuan ai.
a.
Aha do na taridah anjaha na masa ibagas gambar-gambar
ni poster on? Patorang nasiam ma.
b.
Aha do parleganni na masa naipataridahkon
gambar na idatas ampa na itoruh?
c.
Mangihutkon pambotoh nasiam, adong do
hadomuanni “semangat bani horja”
pakon “buah ni horja”? Patorang nasiam ma.
d.
Pangabak na sonaha do na taridah bani jolma na
manghargai horjani?
05.
Rimpunan
ni Poster
Ibagas
poster on, taridah ma bagei ni pangabak bani lahoan. Bani gambar dompak na
idatas taridah do jolma na lang hinsa manghorjahon horjani. Ujungni ipasingat
ma ia halani lang jenges ihorjahon horjani.
Suharni
taridah bani gambar na itoruh. Hinsa do ihorjahon horjani. Parinangonni pe
tongon-tongon manumpakisi, gabe marlimbuah do horjani, hubani dirini sadiri
ampa nalegan anjanah ipuji ma ia.
Pangabakta
sanggah manlahoi lahoanta manontuhon malas ni uhurta laho marhorjahon horjanta.
Anggo sada horja ihorjahon ibagas malas ni
uhur ampa borsih ni uhur, aha pe horja ai, maningon marlimbuah do tongon. Halani
ai, taridah do jolma na mangargai horjani marhitei pangabak ni misalni: pintor,
patut, disiplin anjanah marhorja ibagas na hinsa. Iahapkon hita ma malas ni
uhur anggo iharosuhkon hita horjanta anjaha lang ibandingkon hubani lahoan ni hasoman
na legan.
06.
Doding
07.
Pambasaon
Hata ni Naibata: Sirakh 3:17-23
Sipambobai
atappe na legan mambasahon Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang.
Anggo iahap porlu, boi do ibasahon dua hali.
Lakukanlah pekerjaanmu dengan sopan,
ya anakku, maka engkau akan lebih disayangi dari pada orang yang ramah-tamah. Makin
besar engkau, makin patut kaurendahkan dirimu, supaya kaudapat karunia di
hadapan Tuhan, Sebab besarlah kekuasaan Tuhan, dan oleh yang hina-dina Ia
dihormati. Apa yang terlalu sukar bagimu jangan kaucari, dan apa yang melampaui
kemampuanmu jangan kauselidiki. Apa yang diperuntukkan bagimu hendaklah
kaupikirkan, tak perlu engkau bersusah tentang apa yang tersembunyi. Jangan
bersusah payah mengenai apa yang di luar bidang pekerjaanmu, karena apa yang
dinyatakan kepadamu sudah terlalu luas untuk akal insani.
08.
Mamparimbagashon
Hata ni Naibata
Iarahkon sipambobai ma ganup na dihut
laho mamparimbagasho pambasaon ai marhitei napadashon sungkun-sungkun na itoruh
on. Dobkonsi ai, irimpun ma ganupan balos ai ganupan.
a.
Sonaha do pangabak ni jolma na marhorjahon
horjani songon naipodahkon ibagas pambasaon nongkan ai?
b.
Aha do naijalo jolma na marhorja ibagas
pangabak si songon ai?
c.
Aha do na boi iparlajari hita marhitei
pambasaon nongkan pasal mangargai lahoan?
09.
Rimpunan
Pambasaon
Nasiam
hasoman naihaholongi Tuhan,
Hata
ni Naibata mamodahi hita ase marlahoan ibagas bujur ni uhur, toruh maruhur,
borsih ni uhur anjanah banjei. Anggo sonai do pangabakta, maningon dapotan tuah
ampa pasu-pasu ni Naibata do hita anjaha marosuh uhur ni hasomanta mangidah
hita. Marhitei pambasaon nongkan ai, ipabotohkon do hubanta ia arga ni horja
itontuhon marhitei sonaha pangabakta marhorjahonsi, seng marhitei bagei ni
lahoan ai.
10.
Tonggo
Riap
Paima ipadas tonggo riap, iarahkon sipambobai
ma ganupan na dihut bani partumpuan ai ase sonang tongkin anjaha manlungkari
pangabakni hubani horjani sadokah on.
Nasiam
hasoman haganupan, dear ma hita sonang tongkin anjaha mamparimbagashon
sungkun-sungkun na itoruh on. Dear ma ibalosi hita ai ibagas uhurta...
Sonaha
do pangabakhu sadokah on bani horjaku:
·
Marmalas ni uhur do ahu bani horjangku anjanah
martarimakasih bani Naibata halani horja ai?
·
Sonaha do ahu mangargai horja ni hasoman?
·
Sonaha do ahu boi mangargai horjaku anjaha marhorjahon
ai ibagas borsih ni uhur?
Sonari, ipadas hita ma tonggo pangindoanta. Ibere
ma panorang hubanta 3-4 halak padashon tonggo pangindoan spontan.
Iujungi ma
tonggo riap marhitei tonggo Ham Bapanami.
11.
Doding irik Kolekte
12.
Rimpunan
Arga
ni lahoan ni jolma lang itontuhon horja ai sandiri tapi sonaha horja ai boi
gabe dalan pamajuhon hajolmaonni ase lambin usih bani harosuh ni Naibata. Pangabak
ni jolma in do na manontuhon arga ni lahoan ai. Maharga do ganup lahoan anggo
ihorjahon ibagas borsih ampa toruh ni uhur anjaha lang manlanggar hasomalan
ampa aturan na adong, laho mambalosi pandiloan ni goluhni. Mangargai horja aima
sada tanda na rah hita manghatahon diateitupa halani pasu-pasu ni Naibata. Tanda
rosuh ni uhurta bani horjanta, taridah ma ai marhitei na dear ihorjahon hita
lahoan ai. Ulang ma namin iapasi hita hasomanta halani toruh ni horjani.
Maningon ibotoh hita do ibagas haganup lahoan ai do jolma natnompa ni Naibata
in pamajuhon dirini.
13.
Doding
Panutup
14.
Tonggo
Panutup pakon Tanda Silang
Ham
Naibata Bapanami siparholong, mardiateitupa hanami Bamu halani partumpuan nami
on tarlobih halani boi hami mamparimbagashon hata-Mu in. Iharosuhkon Ham do ase
hanami marhorja hun borsih ni uhur laho pamajuhon dirinami sandiri. Ipangindo
hanami Bamu, urupi Ham ma hanami ase boi marhorja dohot dear, patut janah
hinsa. Andohar ma halojaonnami mambere malas ni uhur ibagas goluhnami, marhitei
Kristus Tuhannami.
Amen.
***
Partumpuan 3
PANGABAK NI HALAK KRISTEN BANI NA MANLAHOI LAHOANNI
TUJUAN: ase na martumpu in:
·
Mambotoh sonaha do pangabak ni halak Kristen
(spiritualitas) bani na manlahoi lahoanni romban bani Kristus, Jolma Parhorja.
·
Pataridahkon piga-piga parlahou na
patuduhkon spiritualitas atap pe
pangabak ni halak Kristen bani na manlahoi lahoanni.
NAPORLU: Poster APP no 3, Luk 5:1-7
PANORANG: 60-90 minit
PANGARUSION
Marhitei lahoan ni
jolma taridah do bujur ni uhur ni Naibata, aima laho paluahkon jolma humbani
hasombuhan ampa hatartadinganni. Marlahoan atap marhorja seng pitah laho
mangindahi aha naporlu bani diri sandiri tapi
marhitei na marlahoan panrupei do hita laho mangindahi hasangapon ni
ganup jolma (bdk. Centessimus Annus
6).
Halak Kristen na
marlahoan maningon mangusih semangat
ni apostel ni Kristus laho marhorjahon parentah mangamburhon jala hu sibagasan.
Janah ibalosi apostel ai do parentah ai marhitei na mangkatahon: “Guru, torus do hanami saborngin on loja
manjalai, tapi seng dong dapotan; tapi mangunsagahkon hata-Mu ra do ahu
mangamburhon jala ai” (Luk 5:5).
Kristus pe sahalak
parhorja do. Ongga do ihatahon hubani apostel-Ni, : “Na marhorja do Bapa ronsi nuan, Ahu pe marhorja do” (Yoh 5:17).
Horja-Ni na paluahkon in marujung bani sitaronon, parmatei pakon parpuhoon-Ni.
Marhitei ai taridah ma tongtong do ijolom Kristus horja (lahoan) na dob ibere
Bapa huBani.
Semangat pakon
parhorja sisongon aima na laho ipataridahkon halak Kristen bani na manlahoi
lahoanni. Janah taridah do ai marhitei tanggung
jawab (hun bagas uhur ni marhorja), disiplin
(banjei marhorja), rah loja, mar-inisiatif
pakon kreatif (seng maningon isuruh
janah lambin jenges tong horjani), jujur
(pintor), pentar marhorja songon sada
tanda holong ni uhur janah
pangidangion hubani hasoman jolma.
Bani horja na borat
ampa sunsah, halak Kristen maningon mangusih Yesus Kristus tongtong marhorja
janah horja-Ni marujung bani sitaronon, parmatei, pakon parpuhoon-Ni. On ma
siporlunan bani spiritualitas (semangat marhorja) ni halak
Kristen. Marhitei na rah sunsah marhorja
bani lahoanni i tanoh on, panrupei do halak Kristen in bani silang ni Kristus
janah marhitei ai panrupei homa pakon Kristus laho manobus jolma.
RANGGI NI PARTUMPUAN
01.
Tanda Silang pakon Doding Pamungkah
02.
Lobei ni hata
Nasiam hasoman nahinaholongan bani
Tuhanta Yesus Kristus. Hita pajumpah pakon martumpu use laho manoruskon
partonggoan PraPaskah on. Bani partumpuan na dob salpu domna ipabagas-bagas
hita sonaha do pandapotta pasal lahoan. Tunggung ni sada horja (lahoan) sedo
itontuhon horja na songondia horja ai, tapi sonaha do semangatta janah bujur ni
uhurta mangkorjohansi.
Jenges do haganup horja halani ihorjahon
jolma na songon rupa ni Naibata, pamajuhon hajolmaon, seng laho patoruhkon
dirini jolma, janah sedo laho manlanggar aturan atap pe adat marhorja na adong.
Bani partumpuan on hita pabagas-bagaskon
sonaha do pangabak ni halak Kristen bani na manlahoi lahoanni. Andohar dapot
hita limbuah ni partumpuan on ase lambin boi ipataridahkon hita sonaha do
pangabak atap biak ni halak Kristen laho manlahoi lahoanni irik mangusih Yesus
Kristus, na gabe Jolma Parhorja.
03.
Tonggo Pamungkah
Ham Bapanami, ipuji hanami do Ham
humbani borsih ni uhurnami, halani idilo janah ipatumpu Ham do hanami ijon nuan
gabe umat-Mu. Buka Ham ma uhurnami hubani Hata-Mu na laho ipabagas-bagas hanami
bani partumpuan on. Andohar ma lambin iahahapkon hanami ma na mangirikhon Yesus
Kristus do hanami, na manlahoi lahoannami romban hubani ojur-Ni. Ia do Tuhan
pakon parhiteiannami, nuan pakon sadokah ni dokahni.
Amen.
04.
Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 3 anjanah ipangindo ma
ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas
sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi haganup na dihut bani
partumpuan ai.
a.
Gambar ni aha do ididah nasiam
bani poster on? Hatahon nasiam ma!
b.
Aha do arti atap maksud ni dua
hata na adong bani hole ai?
c. Mangihutkon pandapot ni nasiam,
sonaha do pori pitah sada tumang do hansa hole ai ipakei? Patorang nasiam ma!
d.
Sonaha do gambar on anggo ihonahon
hubani goluhta ari-ari?
05. Rimpunan Pabagas-bagaskon Poster
Romban hubani balos ni na
martumpu ai pasal sungkun-sungkun nongkan ai, ipadas sipambobaima rimpunan na
pondok, tiruanni:
Bani
gambar si nongkan ai ididah hita do sada halak na marsolu. Bani tanganni adong
dua hole ni soluni. Bani siap hole adong ituliskon “Doa” (tonggo) pakon “Kerja”
(horja). Marhitei ai taridah ma martonggo pakon marhorja haduasi maningon
mardalan rup. Pori sada hole do hansa ipakei, solu ai pe seng boi mardalan dear
janah marputor-putor do hansa janah seng boi mardalan hu lobei.
Sonai
do homa bani goluhta ari-ari, gambar nongkan ai laho mangkatahon ia tonggo
pakon horja maningon dong do bani
goluhta. Legan ni na marhorja gogoh hita, maningon tongtong do mangunsagahkon
pasu-pasu ni Tuhan.
06.
Doding
07. Pambasaon Buku Namapansing: (Luk 5:1-7)
Sipambobai
atappe na legan mambasahon Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang.
Anggo iahap porlu, boi do ibasahon dua hali.
Bani na sahali, sanggah
jongjong Jesus i topi ni tao Galilea, anjaha halak na mabuei aimarurup roh
hu-Bani, laho manangar hata ni Naibata, ididah ma dua parau i topi pasir ni tao
ai; ai pardengke ai domma luar mamurihi jala ni sidea. Jadi imasuki ma sada parau
ai, si Simon do ompunganni ai, anjaha ipangindo ma hubani, ase ilugahon parau
ai ganggang otik hun pasir. Hundul do anggo Ia mamodahi na mabuei ai hun parau
ai. Ase dob maronti Ia marambilan, nini ma hubani si Simon: Lugahon ma hubani
sibagasan, anjaha sampakkon hanima ma jalanima, ase jumpahan hanima. Jadi nini
si Simon ma mambalosi: Guru, torus do hanami saborngin on loja manjalai, tapi
seng dong dapotan; tapi mangusagahkon hatamu ra do ahu mangamburhon jala ai.
Jadi dob ibahen sidea sonai, gabe dapot sidea ma buei dengke, pala marigat jala
ni sidea. Jadi ihilap sidea ma hasoman ni sidea na bani parau na legan ai, ase
roh sidea mangurupi. Roh ma sidea, anjaha igoki sidea ma haduasi parau ai, pala
narus-narus harom.
08. Pabagas-bagaskon
Pambasaon
Pambasaon nongkan ai
ipabagas-bagas marhitei na mambalosi sungkun-sungkun on:
a.
Aho do na ihatahon Yesus na laho
ihorjahon si Simon?
b.
Sonaha do balos ni si Simon hubani
Jesus?
c.
Aha do na tarjadi dobkonsi
ihorjahon si Simon aha na ihatahon Jesus?
d.
Marhitei Hata ni Naibata, aha do
ijalo hita anggo rah hita marhorja gogoh janah rah mambalosi Hata ni Tuhan?
e.
Sonaha do pangabak ni jolma na rah
marhorja gogoh janah mangunsagahkon pasu-pasu ni Tuhan?
09. Rimpunan
ni Pabagas-bagaskon Buku Namapansing
Sipambobai padaskon rimpunan
on na ipadomu hubani balos ni umat na martumpu ai:
Nasiam
nahinaholongan, ipangindo Jesus do hubani si Simon ase iamburhon jala hu
sibagasan. Ibalosi si Simon do Jesus marhitei na mangkatahon na domma torus do
sidea saborngin loja manjalai, tapi seng dong dapotan. Tapi
halani ihatahon Yesus mintor ihorjahon si Simon do. Halani mambalosi hata ni
Yesus ai dapot si Simon pakon hasomanni ma tongon buei tumang dengke.
Hita
pe dapotan pasu-pasu na banggal do anggo rah marhorja gogoh, mangunsagahkon
Tuhan, mambalosi Hata-Ni janah martonggo huBani.
Jolma
na marhorja mangunsagahkon Tuhan, manlahoi lahoanni ibagas uhur na borsih,
jujur, bujur, sabar janah marsemangat pakon irik martonggo hubani Tuhan. Jolma
si songon ai do na mangahapkon buah ni horjani gabe songon pasu-pasu na humbani
Tuhan. Janah jolma si songon ai do na
mambotoh mangkatahon diateituapa.
10. Tonggo Riap pakon Tonggo Ham Bapanami
11. Doding irik Kolekte
12. Rimpunan
“Tonggo”
pakon “Horja” aima dua lahoan na maningon rup. Maningon marhasoman Naibata do
hita laho manlahoi lahoanta. Ulang ma namin pitah mangunsagahkon gogohta
sandiri, tapi maningon rah do hita mangunsagahkon Tuhan in bani haganup
horjanta. Martonggo janah marhorja, aima sada tanda ni halak Kristen. Halak
Kristen maningon tongtong padomuhon tonggo pakon horja.
Haganup
limbuah ni horjanta sedo pitah halani gogohta sandiri, tapi dihut do halani
pasu-pasu ni Naibata.
13. Doding Penutup
14. Tonggo Panutup pakon Tanda Silang
Ham
Naibata na i surga, diateitupa ma ipadas hanami huBamu halani partumpuannami
on. Tongtong do ihasomani Ham hanami bani siap lahoannami. Andohar ma hanami
lambin mangahapkon malas ni uhur bani haganup lahoan na ihorjahon hanami
marhitei na rah hanami mangunsagahkon pasu-pasu-Mu. Pasu-pasu Ham ma hanami
sonai homa ganup horjanami, marhitei Kristus Tuhannami. Amen.
***
Partumpuan 4
MARLAHOAN LAHO PATUNGGUNGHON HAJOLMAON
TUJUAN: Ase na martumpu in:
·
Mangarusi ia marhitei na manlahoi
lahoanni jolma in panrupei bani tanggung jawab
padearhon hatuahon ni jolma haganup.
·
Mamparimbagaskon janah
manghamalashon lahoan na songon pasu-pasu na arga tumang.
·
NAPORLU: Poster APP no 4; Yoh 2:1-11
PANORANG: 60-90 minit
PANGARUSION
Marhitei lahoanni
do jolma in manggoki na porlu bani goluhni. Sasintongni, marhitei na manlahoi
lahoanni panrupei do jolma in ibagas tanggung
jawab laho mangayaki damei ni uhur (kesejahteraan) bani dirini sandiri
sonai homa damei ni uhur bani hasomanni jolma. Halani ai, jolma na marhorja
sedo pitah laho mangindahi na porlu bani goluhni sandiri, tapi dihut do homa laho
na porlu bani hasoman jolma. Marhitei na marhorja, sabonarni marhorjahon na madear do ai bani simbuei. Suhar-suharni,
anggo seng dear ihorjahon hita sada-sada horja mambahen na hurang madear do ai
hubani simbuei.
Haganupan lahoan
mararga do ai. Seng dong horja na seng
mararga, halani ihorjahon ibagas uhur na borsih laho bani hadameiaon ni uhur ni
ganup jolma, janah sedo manlanggar uhum na adong. Lobih hunjai, marhitei na
marhorja, panrupei do jolma in laho manoruskon horja panompaon pakon haluahon.
Halani ai, lahoan
maningon ididah hita songon pasu-pasu naiargai janah ihaholongi. Pasal on
taridah do sanggah hita manlahoi lahoanta marhitei, usihanni: anggo dear tumang
ihorjahon hita horjanta, nabotoh homa lahoan ni hasoman na legan pe mararga do
homa, seng rah mangapasi, janah manjalo horja ai sandiri ibagas malas ni uhur.
RANGGI NI
PARTUMPUAN
01.
Tanda Silang pakon Doding Pamungkah
02.
Lobei ni Hata
Hasoman na hinaholongan.
Pajumpah use hita bani partumpuan on.
Itoruskon hita ope renungan-ta pasal
“Patunggunghon Lahoan”.
Idingat nasiam ope isi ni partumpuanta
na dob salpu?
Pasal aha do na ipabagas-bagas hita?
(Sipambobai
mangindo hubani na roh bani partumpuan ai ase manluar laho mangkatahon aha na
idingat sidea humbani partumpuan na patoluhon. Dob ai pe ase itoruskon hubani
partumpuan na paopatkon).
Bani partumpuan na dob salpu domma
ipabagas-bagas hita pasal sonaha halak Kristen bani na manlahoi lahoanni. Bani halak Kristen, horja pakon
tonggo maningon sadalan. Gogoh pakon
hapentaran maningon ipadomu pakon pasu-pasu ni Tuhan. Hita marlahoan irik
mangunsagahkon Tuhan.
Bani
partumpuan na paopatkon on hita pabagas-bagaskon pasal Marlahoan Laho Patunggunghon
Hajolmaon. Hita marhorja sedo pitah laho bani dirinta sandiri, tapi dihut do
hubani simbuei. Halani ai ibuka hita ma uhurta hubani partumpuanta on.
03.
Tonggo Pamungkah
Ham Naibata parholong atei, mangkatahon
diateitupa do hanami hu-Bamu halani holong ni uhur-Mu tongtong do manghasomani
hanami. Halani holong ni uhur-Mu do ase boi hanami pajumpah pakon martumpu use
panorang PraPaskah on. Pasu-pasu Ham ma partumpuan on ase marlimbuah hubani
goluhnami. Palimbarui Ham ma hanami bani panorang PraPaskah on, marhitei
Kristus Tuhan pakon parhiteiannami.
Amen.
04.
Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP
no. 4 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai.
Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi
haganup na dihut bani partumpuan ai.
a.
Aha do lahoan na ilahoi jolma na
adong bani poster on?
b. Aha do arti ni gambar par atas?
Sonaha do homa anggo ihonahon hubani gambar-gambar na itoruhni?
c. Sonaha do pangahapta janah aha do
na ihorjahon hita anggo horjanta mambere ulih hubani dirinta sandiri sonai homa
hubani simbuei?
d.
Mangihutkon pandapot nasiam, aha
do tujuanni jolma marlahoan? Patorang nasiam ma!
05.
Rimpunan ni Pabagas-bagaskon Poster
Nasiam hasoman, bani gambar-gambar na i
poster on adong do piga-piga jolma na manlahoi piga-piga masam ni lahoan. Bani
gambar par atas ididah hita jolma na marmalas ni uhur. Sidea marmalas ni uhur
halani adong ulih ni horjani. Taridah do ai marhitei garis na adong hundatas hu
toruh.
Tongon do, pori dong ulih ni lahoanta
janah marguna ai hubani hasoman, pasti lambin banggal do malas ni uhurta
marhorja, lambin buka uhurta mangkatahon diateitupa janah lambin iahapkon hita
ma homa, ai sibere-bere ni Tuhan do lahoan ai hu banta.
Sasintongni, jolma na manlahoi lahoanni
sedo pitah laho hubani diri ni sandiri. Ulih ni horjanta seng pitah laho bani
dirinta sandiri. Tongon do, maruntung do hita janah dapot hita do na porlu bani
goluhta anggo dear hita marhorja. Tapi jolma na legan pe dihut do dapotan ulih
marhitei horjanta ai, agepe gati seng ibotoh sidea marhitei horjanta do ai.
Pondok ni hata, marhitei na rah hita
manlahoi lahoanta dapot hita ma aha na porlu bani dirinta sandiri janah jolma
na legan pe dapotan ulih do homa humbani horjanta.
06.
Doding
07.
Pambasaon Buku Namapansing Yoh 2:1-11
Sipambobai atappe na legan mambasahon
Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang. Anggo iahap porlu, boi do
ibasahon dua hali.
Anjaha
bani ari patoluhon adong ma na marunjuk i huta Kana, na i nagori Galilea,
anjaha ijai do inang ni Jesus. Jesus pe ampa susianni ai iontang do bani pesta
ai. Jadi dob hurangan anggur sidea, ihatahon inang ni Jesus ma hubani: Seng
dong be anggur ni sidea! Jadi nini Jesus ma hubani: Aha urusanmu bangku, inang?
Seng roh ope panorangku. Nini inangni aima hubani siparugas ai: Barang aha
ihatahon bani nasiam, bahen nasiam ma! Mangihutkon adat parburihon ni halak
Jahudi, adong do ijai onom gusi siat dua ronsi tolu bat (sada bat aima +
40 liter). Ihatahon Jesus ma hubani sidea: Goki nasiam ma gusi in bani bah!
Jadi gok tumang ma ibahen sidea. Dob ai nini ma hubani sidea: Tahui nasiam ma
hunjin, anjaha boan nasiam ma hubani kopala ni pesta on! Jadi iboan sidea ma.
Dob idai kopala ni pesta ai bah na dob salih gabe anggur ai, seng ibotoh hunja
harohanni ai, pitah siparugas na manahui ai do hansa mambotoh ai, idilo ma
siparunjuk ai, anjaha nini ma hubani: Haganup halak mambere parlobei anggur
sidearan, dob bosur pe, ase ibere tar na hurang daini. Tapi anggo ham, isimpan
ham do anggur sidearan ronsi sonari. Ase aima tanda na parlobei, na binahen ni
Jesus i huta Kana, na i Galilea, laho patalar hasangaponni, gabe porsaya ma
susianni Bani.
08. Pabagas-bagaskon Pambasaon
Pambasaon nongkan ai
ipabagas-bagas marhitei na mambalosi sungkun-sungkun on:
a.
Aha do na masa sanggah pesta parunjukan
i huta Kana?
b.
Aha do ibahen si Maria dobkonsi
ididah na masa ai? Janah aha do na binahen ni Jesus?
c.
Sonaha do nini kopala ni pesta ai mandidah
“na bayu” na tarjadi ai?
d.
Sonaha do ninta pori ijalo hita
malas ni uhur na seng iarapkon hita hinan?
09. Rimpunan
ni Pabagas-bagaskon Buku Namapansing
Sipambobai padaskon rimpunan
on na ipadomu humbani balos ni umat na martumpu ai. Dob ai itoruskon ma hubani
rimpunan na pondok.
Hurangan
anggur do parpesta parunjukan na i huta Kana ai. Ihatahon si Maria ma pasal ai
hubani Yesus janah arap do uhur ni si Maria lang paturuton ni Jesus na masa ai.
Dob ai isalihkon Jesus ma tongon bah gabe anggur.
Mangidah
ai gabe longang ma kopala ni pesta ai janah seng ibotoh hunja harorohni anggur
ai. Jadi nini ma: “Haganup halak mambere parlobei anggur sidearan, dob bosur pe, ase ibere
tar na hurang daini. . . .”
Gati
do hita manjalo na madear janah na mambahen malas uhurta, tapi seng nabotoh
hunja harorohni. Dear ma namin hita martarimakasih manjalo si songon ai. Sonai
do homa suharni, horja na etek-etek tumang pe ihorjahon hita, pasti dong do
ulih ni ai hubani jolma na legan.
·
Halani ai iparimbagaskon hita ma
lobei pasal on:
Gati do hita manjalo na madear seng
halani ulih ni horjanta. Ongga do hita mardingat jolma na dob mambere ai
hubanta?.....
·
Nalahoi lahoanta laho
manggoki na porlu bani goluhta. Tapi
ibotoh hita do ia ulih ni horjanta, age pe etek do hansa, marguna do ai bani
hasoman jolma?.....
·
Ibotoh hita do lahoanta seng pitah
laho hubani dirinta sandiri?.....
·
Sonang ma hita tongkin …..
10. Tonggo Riap pakon Tonggo Ham Bapansami
Dobkonsi sonang tongkin, si
pambobai mangarahkon na roh bani partumpuan ai (3-4 halak) laho padaskon tonggo
riap janah itutup marhitei tonggo Ham Bapanami.
11. Doding irik Kolekte
12. Rimpunan
Nasiam
hasoman na hinaholongan ni Tuhan in. Jolma marlahoan laho manggoki na porlu
bani goluhni janah laho hubani simbuei. Marhitei na marlahoan siap jolma marhorjahon
na marguna do ai hubani jolma na legan.
Suharni, pori seng nalahoi lahoan, mambahen na hurang madear do ai hubani
hasoman jolma.
Dear
ma namin mangkatahon diateitupa hita bani goluh on halani aha na dob ijalo hita
bani goluhta seng pitah ulih ni horjanta sandiri, tapi dihut do ijalo hita ulih
ni horja ni hasoman na legan. Suharni, ulih ni horjanta seng pitah laho bani
dirinta sandiri, tapi dihut do laho hubani jolma na legan. Halani ai, anggo
siap jolma manlahoi lahoan ni bei ibagas na dear, sasintongni na dihut panrupei
do ai bani na patunggungkon janah pajengeskon hajolmaon.
13. Doding Panutup
14. Tonggo Panutup pakon Tanda Silang
Ham
Naibata si dear gabei, mangkatahon diateitupa do hanami hu-Bamu halani
pasu-pasu-Mu na dob ijalo hanami humbani hasomannami. Sonai homa mangkatahon
diateitupa do hanami halani marhitei lahoannami, hasoman na legan pe
mangahapkon dear layak-Mu. Buka Ham ma uhurnami ase lambin iarusi hanami ia
marhitei lahoannami panrupei do hanami laho patunggungkon hajolmaon. Bere Ham
ma hubannami uhur na rah mangkatahon diateitupa halani haganup na dob ijalo
hanami bani goluhnami, marhiteihon Kristus Tuhannami.
Amen.
***
Partumpuan 5
MARTONGGO AMPA MARLAHOAN
ASE IPARUHURKON:
Partumpuan napalimahon on ibahen bani “Pambobaion Hata ni
Naibata” (ibadat sabda). Halani ai,
parlobei ma ase ipasirsir haganup na romban janah na porlu bani asara on. Lilin
na gara dua batang, Buku Namapansing, sonai homa pakon parhundul ase iatur ase
boi martonggo pakon dear.
01.
Doding Pambuka
02.
Tanda Silang ampa Tabi
P. Ibagas
Goran ni Naibata Bapa, pakon Anak, pakon Tonduy Napansing.
U. Amen
P. Andohar
ma, holong ni uhur ni Naibata, Bapa pakon Anak-Ni Yesus Kristus manghasomani
hita.
U. Nuan pakon
sadokah ni dokahni.
03. Lobei ni Hata
P. Nasiam
hasoman nahinaholongan, dobkonsi opat hali hita martumpu bani panorang PraPaskah
on, nuan das ma panorangni hita laho pabagas-bagaskon aha do arti pakon
limbuahni ibagas partonggoan on. Marhitei Pambobaion ni Hata ni Naibata,
iarapkon hubanta ase lambin buka uhurta laho pabayuhon diri na songon halak na
porsaya janah “Patunggunghon Lahoan”.
04. Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP
no. 5 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai.
Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi
haganup na dihut bani partumpuan ai.
P. Nasiam
hasoman nahinaholongan.
Ipangindo
hanami hubani nasiam ase iparuhurkon nasiam lobei gambar-gambar bani poster on janah
mambalosi sungkun-sungkun on:
1. Gambar ni
aha do na ididah nasiam bani poster on? Aha do na laho ihatahon bani siap
gambar?
2. Sonaha do
hubungan ni gambar-gambar on hubani aha na isahapkon hita bani
partumpuan-partumpuanta na dob salpu?
05. Rimpunan ni Isi ni Poster pakon Mardingat
Use
Nasiam
hasoman nahinaholongan, marhitei posterta ibotoh hita do iharosuhkon Naibata do
siap jolma in marlahoan. Ibere Naibata do pasu-pasu-Ni hubani jolma pakon
lahoanni. Ipataridahkon do homa jolma na dear manlahoi lahoanni, aima marhitei
na manlahoi lahoan ibagas malas ni uhur ampa na tongon-tongon.
Ai
do na mambahen arga lahoan in, sedo bagei ni lahoan ai sandiri. Dob ai, ipargogohi
tonggo ma lahoan ai. Marlahoan irik martonggo (ora et labora). On do na
mambahen boi marmalas ni uhur jolma in ilobei ni Tuhan pakon ilobei hasoman
jolma.
Nasiam
hasoman, sasintongni isi na laho ipadas marhitei gambar-gambar bani poster on
domma ipabagas-bagas hita bani partumpuan-partumpuan na dob salpu. Halani ai rup
ma hita mangulaki isi ni partumpuanta na dob salpu ibagas na pondok:
Bani
partumpuan na parlobei domma ipabagas-bagas hita pasal “Iharosuhkon
Naibata do ase marlahoan jolma in”. Marhitei na
marlahoan do jolma in mamboanhon (aktualisasi) dirini songon tinompa sigijangan
janah gabe hasoman ni Naibata laho manoruskon horja panompaon pakon haluahon ni
jolma.
Bani
partumpuan na paduahon ipabagas-bagas hita pasal, “Pangabak ni jolma hubani lahoan”. Hita na songon gambar ni Naibata
maningon mangargai lahoanta sandiri pakon lahoan ni hasoman na legan. Arga do
haganup lahoan halani gambar ni Naibata do hita na manlahoisi. Lahoan ai seng
mambahen jolma gabe rugi atappe laho patoruhkon hadirion ni jolma; lahoan seng
mangalo uhum atap pe aturan na sintong; lahoan maningon ihorjahon ibagas uhur
na borsih janah pintor.
Bani
partumpuan na patoluhon hita pabagas-bagaskon pasal “Pangabak ni Halak Kristen bani na Manlahoi lahoanni”. Na songon
jolma na porsaya hubani Naibata, maningon ipataridahkon hita do, ia usihanta
laho manlahoi lahoan aima Jesus Kristus, Anak ni Naibata, na dob gabe jolma. Na
songon jolma na porsaya bani Kristus, maningon rah do hita marhorja gogoh janah
mangunsagahkon Naibata. “Tonggo” pakon “Lahoan” maningon tongtong adong bani
goluh ni halak Kristen.
Bani
Partumpuan na paopatkon ipabagas-bagas hita pasal “Marlahoan Patunggunghon Hajolmaon”. Marhitei partumpuan on ipadas
hubanta, ia marlahoan seng pitah laho manggoki aha na porlu bani dirinta
sandiri, tapi dihut do laho bani haporluan ni simbuei. Buei do na ijalo hita
bani goluhta on na seng halani ulih ni horjanta. Suharni, agepe etek do hansa
naihorjahon hita tapi mambere na madear do ai hubani hasoman jolma.
Bani
partumpuan na palimahon on, ipabagas-bagas hita ma haganup isi ni siap-siap
partumpuanta ibagas tonggo. Janah martonggo hita hubani Naibata ase iurupi hita
laho pataridahkon limbuah ni partumpuanta sadokah panorang PraPaskah on.
Halani
ai parlobei ibuka hita ma uhurta hubani hapentaran ni Naibata, ase ibobai hita
laho palimbaruhon diri janah ase talup hita panrupei bani Paskah ni Kristus…. (sonang tongkin).
06. Hamubahon ni Uhur
P. Dobkonsi
idingat hita use pasal partumpuan-partumpuan na dob salpu, sonang ma hita
tongkin irik mamparuhurhon janah mambalosi sungkun-sungkun on ibagas uhurta bei:
* Arga do
hubahen lahoanku sadokah on? (sonang
tongkin)
* Hubotoh
do sadokah on ai sebere-bere ni Tuhan do lahoanku? (sonang tongkin)
* Hubotoh
do na maningon Jesus Kristus do usihanku laho manlahoi lahoanku sadokah on? (sonang tongkin)
* Hubotoh
do marhitei lahoanku sadokah ni on, na panrupei do ahu laho patunggungkon hajolmaon, janah laho
pataridahkon Harajaon ni Naibata? (sonang
tongkin)
P. Nasiam
hasoman.
Iondoskon
hita uhurta hubani Naibata, janah ipangindo hita panasapan ni dousa, ase talup
hita pajumpah pakon-Si, janah manangar Hata-Ni, marhitei manonggohon tonggo
hamubahon ni uhur:
P+U. Mangaku do
ahu, tangaronkon ni Naibata, pargogoh na so tarimbang, sonai homa pakon nasiam
hasoman haganup, mardousa do ahu tongon ibagas pingkiran, hata, parlahou ampa
haloleyon. Salahku, salahku, salahku na banggal tumang do. Halani ai,
huelek-elek Maria na mapansing, age nasiam hasoman, ase itonggohon nasiam ahu,
bani Tuhan Naibatanta in.
P. Andohar
ma Naibata maridop ni uhur hubanta, manasap haganup dousanta janah mambere
damei hubani hita haganupan.
U. Amen
07. Tonggo Pamungkah
P. Martonggo
ma hita,
Ham
Bapa na i surga, ipuji hanami do goran-Mu, halani sadokah panorang PraPaskah on
ibere Ham do panorang hu bennami laho mamparimbagaskon sonaha goluhnami
ilobei-Mu. Tongtong ma bere Ham hu bennami uhur na sirsir laho manangar Hata-Mu
in, ase marhitei in lambin boi hanami pabayuhon goluhnami. Andohar ma lambin
iargai hanami haganup lahoannami janah tongtong porsaya sibere-bere-Mu do ai.
Jalo Ham ma tonggonami on, marhiteihon Kristus Tuhannami, na manggoluh janah
markuasa rup pakon Ham pakon Tonduy Napansing, nuan pakon tongtong das ronsi sadokah
ni dokahni.
U. Amen
08.
Pambasaon Ambilan Namadear: Yoh 15:1-7
P. Tuhan in
manghasomani hita
U. Nuan pakon
sadokah ni dokahni
P. On ma Ambilan
Namadear ni Jesus Kristus Mangihutkon Johanes
U. Hasangapon
ma Bamu ale Tuhan
“Ahu do hayu anggur na tongon,
anjaha Bapa do sihorjai pohon in. Irotap do sagala rantingku na so marbuah,
anjaha ipaborsih do sagala na marbuah, ase ganda buahni. Domma borsih hanima
halani hata in, na huhatahon bannima. Totap ma hanima ibagas Ahu, songon Ahu
ibagas hanima! Songon ranting in, na so tarbahen marbuah humbani dirini
sandiri, anggo seng totap bani hayu anggur in, sonaima hanima, anggo seng totap
hanima ibagas Ahu. Ahu do hayu anggur in, hanima do ranting in. Na marianan
ibagas Ahu, anjaha Ahu ibagas dirini, in ma na marbuahkon buei, seng
tarhorjahon hanima age aha, anggo seng marhasoman Ahu. Barang ise, na so
marianan ibagas Ahu, ambukkonon do ai songon ranting ai gabe masak; ipatumpu ma
ai, igijigkon hubagas apuy, jadi mosog ma. Anggo marianan hanima ibagas Ahu,
anjaha marianan hatangKu ibagas hanima, Ahu bannima, jumpah hanima do barang
aha pe ipindo uhurnima”.
O9. Ambilan
P. Ilimbagahon
Jesus do diri-Ni hubani sada hayu anggur, anjaha hita na mangirikhon-Si do
rantingni. Naibata Bapa do sihorjai pakon simadasi. Pitah ranting na totap bani
hayu anggur ai do na marbuah.
Songon
ai do homani hita. Pitah marsada pakon Kristus do ase marbuah hita. Suharni,
pori seng totap ampa seng marsada hita pakon Kristus, hita pe seng marbuah,
janah seng tarhorjahon hita age aha pe.
Hita
marhorja, janah marhorja gogoh ase dong buahni. Mambere malas ni uhur do buah
atap ulih ni horjanta ai anggo tongtong hita marhasoman janah marianan ibagas
Kristus. Boi pe hita marhorja gogoh janah dong ulihni, halani ibere Naibata
(Hayu Anggur na Tongon in) gogoh hubanta.
Sonaha
do pangabak ni jolma na marsada ibagas Kristus janah marianan rup pakon-Si?
Romban
hubani isi ni partumpuanta bani Panorang PraPaskah taun on pasal “Patunggunghon
Lahoan”, marsada pakon Kristus artini padomuhon lahoan pakon tonggo. Itonggohon
hita lahoanta janah ihorjahon hita ma tonggonta. Ambahni ai ihatahon do homa
hita jolma na mambotoh mangkatahon diateitupa hubani Tuhan in. Marhitei ai do
hita boi mangahapkon janah mamestahon
goluhta na marbuah.
Ihatahon
Jesus do hubanta: “Anggo marianan hanima
ibagas Ahu, anjaha marianan hatangKu ibagas hanima, Ahu bannima, jumpah hanima
do barang aha pe ipindo uhurnima”.
Halani
ai ibagas pangarapan na toguh ipangindo hita ma hubani Naibata marhitei
tonggo-tonggonta, irik nalahoi lahoanta ibagas na mangunsagahkon pasu-pasu ni
Naibata . . . (sonang tongkin).
10. Tonggo riap pakon Tonggo Ham Bapanami
P. Nasiam
hasoman, porsaya hubani Hata ni Yesus na mangkatahon, “…..pangindo hanima ma, janah jumpah hanima do barang aha pe ipindo uhurnima”,
rup ma hita padaskon tonggo-tonggo pangindoanta hubani Naibata Bapa i surga,
marhitei Jesus Kristus Anak-Ni . . . .
1. Hubani Sipambobai
ni Kuria
Ham
Bapa, urupi Ham ma sipambobai ni Kuria ase margogoh sidea laho manogu-nogu
umat-Mu laho mampargoluhkon Hata-Mu bani goluh ari-ari. Andohar ma sidea hot
tongtong bani horja mamparmahani janah gabe usihan hubannami umat-Mu.
Martonggo
ma hita . . .
U. Balosi Ham
Tuhan tonggonai on
2. Hubani Sipambobai
ni Negara
Ham
Bapa na i surga, bere Ham ma hapentaran hubani sipambobai ni Negaranami, ase
boi ipasirsir sidea lahoan na dear hubani na mangindahi horja
Martonggo
ma hita . . .
U. Balosi Ham
ma Tuhan tonggonai on.
3. Hubani
Parhorja
Ham
Tuhan, pasu-pasu Ham ma haganup parhorja na manlahoi ganup lahoanni. Andohar ma
banggal uhur ni sidea marhorjahon horjani laho manggoki na porlu bani goluhni.
Marhitei ai gabe buka uhur ni sidea laho mangkatahon diateitupa halani
sibere-bere-Mu do lahoan ai.
Martonggo
ma hita . . .
U. Balosi Ham
ma Tuhan tonggonai on.
4. Hubani
hita haganupan
Ham
Bapa sidear gabei, iharosuhkon Ham do ase dear ilahoi hanami lahoannami. Lambin
ibotoh hanami mangkatahon diateitupa. Andohar ma lambin iarusi hanami na tongtong
do ihasomani Ham hanami janah mangunsagahkon gogoh-Mu in do hanami bani na
manlahoi lahoannami.
Martonggo
ma hita . . .
U. Balosi Ham
ma Tuhan tonggonai on
Ibere ma panorang hubani 1-2
halak nari na taronjar uhurni laho padaskon pangindoanni.
P. Ham Bapa,
tangar Ham ma tonggonami umat-Mu on, janah palopas Ham ma hanami pasadahonsi
hubani tonggo na dob iajarhon Kristus, Anak-Mu in.
P+U. Ham Bapanami na i nagori atas . . . .
11. Doding pakon Kolekte
12. Sura-sura na laho ihorjahon rup
Paima tonggo panutup, dear ma
ase isahapkon lobei aha na laho ihorjahon rup (aksi bersama) na boi ihorjahon
songon tanda ni hamubahon ni uhur halani na dob ipabagas-bagas haporsayaon
tarlobih sadokah panorang PraPaskah on. Romban hujai, ra do mangurupi
sungkun-sungkun on.
Romban
bani parsahapan bani partumpuanta, pakon na dob ipabagas-bagas hita
haporsayaonta sadokah PraPaskah on, aha do na boi ihorjahon hita na songon
horjanta rup laho pataridahkon hamubahon ni uhurta?
13. Tonah Paingkathon
P. Nasiam hasoman
nahinaholongan, panorang PraPaskah aima panorang laho mangahapkon pakon
mamestahon Paskah ni Tuhan in. Anggo lang martonggo hita, lang mubah uhurta,
janah seng rah hita mambere pangurupion hubani hasomanta, seng talup hita
panrupei bani hamonangan pakon malas ni uhur Paskah.
Andohar
ma, aha na laho ihorjahon hita rup, na songon hamubahon ni uhurta, na dob
isahapkon hita nongkan ai, boi ihorjahon hita, gabe tanda ni na panrupei hita bani pesta Paskah ni Tuhan in.
15.
Tonggo Panutup
P. Martonggo
ma hita
Ham
Bapa paridop ni uhur, hanami mangkatahon diateitupa hu-Bamu halani tongtong do
Ham manghaholongi hanami agepe gati hanami manlembang hum-Bamu janah mardousa.
Andohar ma Hata-Mu mambere gogoh hu bannami laho mandalani janah pabayuhon goluhnami janah pataridahkon sura-suranami na
madear na dob isahapkon hanami. Pasu-pasu Ham hanami ase panrupei hanami patar
bani malas ni uhur Paskah rup pakon Kristus Anak-Mu, Tuhan pakon
parhiteiannami.
U. Amen.
15. Manjalo Pasu-pasu
P. Nasiam
hasoman nahinaholongan, paima itutup hita partonggoanta on, ipaunduk hita ma dirinta,
mangindo pasu-pasu ni Tuhan (sonang
tongkin).
Andohar
ma Naibata mamasu-masu hita, manasap ganup dousanta, manogu-nogu hita hu
hagoluhan sadokah ni dokahni (irik
mambahen tanda silang bani diri sandiri) Ibagas goran ni Bapa, pakon Anak,
pakon Tonduy Napansing.
U. Amen
16.
Paingkathon
P. Dear ma
misir laho mangambilankon holong ni uhur ni Naibata
U. Amen
17. Doding Panutup
Langganan:
Postingan (Atom)