Selasa, 15 Januari 2013

Sastra dan Budaya Simalungun: Bahan APP 2013 Bahasa Simalungun

Sastra dan Budaya Simalungun: Bahan APP 2013 Bahasa Simalungun: PABAGAS-BAGASHON APP 2013 KEUSKUPAN AGUNG MEDAN “PATUNGGUNGHON LAHOAN” BUHA SAHAP Onjolan ni parsahapan ban...

Bahan APP 2013 Bahasa Simalungun

PABAGAS-BAGASHON APP 2013
KEUSKUPAN AGUNG MEDAN






“PATUNGGUNGHON LAHOAN”



BUHA SAHAP

Onjolan ni parsahapan bani Aksi Puasa Pembangunan (APP) ibagas na 5 taun on,  2012 das hubani 2016 aima pasal “Mangayaki Goluh na Damei janah Sonang”. Goluh na damei janah sonang aima goluh na igoki dear layak ni Naibata. Ibere Naibata do homa lahoan hubani ganup jolma, “manggompari anjaha lambin manggargar ma hanima, goki hanima ma tanoh on anjaha patunduk ma in; rajai hanima ma dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pakon sagala binatang na manjulur iatas tanoh on” (1Musa 1:28). Idilo Naibata do ganup jolma ase marhitei lahoanni, ipatunduk ma tanoh on pakon haganup pangisini. Domma ibere Naibata gogoh hubani jolma laho marhorja. Halani ai, ibagas lahoanni, aima manghorjahon tanoh on, domma itotaphon Naibata jolma in gabe sipanramoti na maruhur. (bdk. Redemptor Hominis, art. 15).

Bani taun 2013 on, onjolan ni Aksi Puasa Pembangunan (APP) aima: PATUNGGUNGHON LAHOAN. Marhitei lahoanni, lambin dear ampa tunggung ma tongon hadirion ni jolma in sandiri anjanah lambin taridah ma na dihut do ia manoruskon horja panompaon na dob ipungkah Naibata.

Lahoan maningon ididah gabe mulani ni haganupan masalah i tongah-tongah ni masyarakat (bdk. Laborem Exercens art. 3). Halani ai, arti ampa arga ni lahoan, parlobei sahali maningon ididah gabe sada horja na paluahkon jolma in humbani hahurangan ampa hasombuhanni.

Ibagas haganup horjani, ibere do panorang bani jolma in sandiri laho partaridahkon hadirionni. Marhitei ulih/buah ni horjani aima homa lambin talar hamajuonni.  Adong do homa hadomuanni horja ai hubani goluh partongahjabuan atappe hadameion bani buei jolma (bdk. Centessimus annus art. 6).

Maningon marhorja do jolma in ase manggoluh. Horja gabe sada tanda na pataridahkon hadirion ni jolma anjanah gabe sada tanda nadihut do ia ibagas horja panompaon ni Naibata janah horja haluahon. Napansing do horja in, halani ibagas horja ai, dihut do jolma in bani pandiloan ni Naibata. Halani ai, maningon marhorja do jolma in atap aha pe bagei ni horjani halani domma ititahkon Naibata, anjanah laho pamajuhon dirini sandiri do homa horja ai.

Sadokah panorang PraPaskah on, adong do lima onjolan na sihol iparimbagashon kuria Keuskupan Agung Medan (KAM) pasal lahoan, aima:
a.       Iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in;
b.      Pangabak ni Jolma hubani Lahoan;
c.       Pangabak ni Halak Kristen bani na Manlahoi lahoanni;
d.      Marlahoan Patunggunghon Hajolmaon;
e.      Martonggo ampa Marlahoan.

Andohar ma  sadokah panorang PraPaskah on lambin holong uhur ni jolma in hubani horjani. Naibata na dob mambere gogoh hubanta tongtong do homa manghasomani hita bani haganup horjanta.

 Partumpuan I

IHAROSUHKON NAIBATA DO ASE MARLAHOAN JOLMA IN

Tujuan: ase haganup na dihut bani partumpuan
·      Mambotoh na iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in
·   Mambotoh ibagas haganup horja, jolma na songon rupa ni Naibata, gabe sigijangan humbani ganup natinompa ni Naibata.

Naporlu: Poster APP no. 1; Hata ni Naibata humbani 1Musa 1:26-29

Panorang: 60-90 minit

PANGARUSION

Ititahkon Naibata do hubani jolma in, “...manggompari anjaha lambin manggargar ma hanima, goki hanima ma tanoh on anjaha patunduk ma in; rajai hanima ma dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pakon sagala binatang na manjulur iatas tanoh on.” Marhitei titah on domma ibere Naibata tanoh pakon haganup pangisini hubani jolma in. Tanoh pakon haganup pangisini gabe dalan hagoluhon bani haganup jolma. Halani ai, maningon marhorja do jolma in ase manggoluh.

Marhitei horjani, jolma in pataridahkon ampa pamajuhon hadirionni. Marhorja seng boi sirang humbani holma in (maningon marhorja do haganup jolma). Marhitei horjani, ipindahi jolma in do seng pitah hasonanganni sandiri tapi dihut do homa hasonangan ni jolma na legan.  Horja ni sada-sada jolma maningon mangurupi horja ni hasoman na legan. Halani ai, haganupan horja seng pitah marlimbuah bani namarhorja ai sandiri tapi marlimbuah do homa bani na legan.

Tapi, na bani na masa nuan, gati do lahoan ni sada-sada jolma isibari marhitei buei ni buahni. Ujungni, gabe lang mararga be jolma na manghorjahon ai. Na gati iparuhurhon aima sonaha ase horja in podas salosei ampa mambere untung na banggal. Lang be ididah jolma na manghorjahon ai na songon rupa ni Naibata anjaha na mararga tumang (bdk. Laborem Excersens 6).

Ididah Kuria in do na porlu tumang jolma in marlahoan sadokah goluh ni i tanoh on (bdk. Laborem Excersens 4). Ibagas ganup lahoanni, maningon taridah ma arga ni jolma ampa hasangaponni anjanah aima na laho iayaki.

RANGGI NI PARTUMPUAN

01.          Tanda Silang pakon Doding Pamungkah

02.          Lobei ni hata
Hasoman nahinaholongan,
Malas uhurta halani jumpah do use panorang hubanta martumpu ibagas panorang PraPaskah on laho mangidah pardalanan ni goluhta. Tongtong do ipangindo hita ibagas tonggo-tonggonta pasu-pasu ni Tuhan ase ipargogohi hita haganupan laho pabayuhon goluhta.

Sadokah Panorang PraPaskah ibagas taun on, ibobai Kuria in do hita mamparimbagashon pasal “Patunggunghon lahoan”. Lahoan aima sibere-bere ni Tuhan ampa pandiloan-Ni bani ganup jolma. Naibata sandiri domma marhorja marhitei na manompa, manramoti, anjanah manorushon panompaon-Ni.

Sadokah panorang PraPaskah on, adong do lima onjolan na sihol iparimbagashon kuria Keuskupan Agung Medan (KAM) pasal horja, aima:
a.         Iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in;
b.        Pangabak ni Jolma hubani Lahoan;
c.         Pangabak ni Halak Kristen bani na Manlahoi lahoanni;
d.        Marlahoan Patunggunghon Hajolmaon;
e.        Martonggo ampa Marlahoan.

Bani partumpuan na parlobei on, sihol iparimbagashon hita ma onjolan na parlobei aima: Iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in. Domma itompa Naibata haganup na adong ase ihorjahon jolma in ibagas nadear ampa jenges.

Andohar ma hita haganupan boi dihut bani partumpuan na dob ipasirsir ase boi ibuat hita buahni anjanah ipargoluhkon hita ibagas goluhta bei songon tanda pabayuhon dirinta laho mangalo-alo Parpuhoon ni Tuhanta.

Halani ai, sonang ma hita tongkin. Iahapkon hita ma ganup namadear na dob ibahen Naibata anjanah iharosuhkon Naibata do hita marhorja songon na dob ipatuduhkon-Ni hubanta pakon bani ganup na tinompa-Ni ..... (sonang tongkin)

03.          Tonggo Pamungkah
Martonggo ma hita (sonang tongkin)
Ham Naibata na marianan i nagori atas, hanami mardiateitupa Bamu halani pandiloan-Mu hubennami ganupan. Ihaholongi Ham do hanami anjanah tongtong do Ham marhorja marhitei na mambere gogoh, pangarusion ampa haganup na porlu ibagas goluhnami.
Ipangindo hanami Bamu, buka Ham ma uhurnami ase lambin iarusi hanami mulia ampa arga tumang do hanami parhorja on. Pasu-pasu Ham ma hanami ampa haganup lahoannami ase marhitei ai, lambin tunggung anjanah sangap ma Goran-Mu. Tarpuji ma Ham Tuhan, marhitei Kristus Tuhan ampa Parhiteiannami,
Amen.

 04.          Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 1 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on sada-sada ase ibalosi haganup na dihut bani partumpuan ai.




a.       Aha do naihorjahon jolma na ibagas gambar on?
b.      Aha do artini gambar na dompak datas ai? Aha homa hadomuanni gambar ai pakon tolu gambar na itoruhni?
c.       Sobali horja na adong ibagas poster on, horja aha ope na ihorjahon hita i hutanta on?
d.      Aha do na laho ipataridahkon jolma in marhitei horjani?
e.      Mangihuthon nasiam, mase ma maningon marlahoan jolma in? Luarhon nasiam ma balos nasiam.

05.          Rimpunan ni Poster
Mangihuthon balos ni umat bani sungkun-sungkun nongkan ai, ibahen sipambobai ma rimpunanni, misalni:

Nasiam hasoman nahinaholongan, tarimakasih ma bani nasiam halani balos nasiam nongkan ai. Marhitei poster on, ididah hita do bagei ni horja songon buruh/parombo, parjuma-juma, ampa pegawai kantor. Tontu buei ope bagei ni horja naibotoh atappe naihorjahon hita.

Gambar dompak datas ai pataridahkon tangan na marsinalsal idatas jolma na marhorja ai. Naipataridahkon ijai aima “tangan ni Tuhan” na mamasu-masu atappe pasusurhon pasu-pasu-Ni hubani jolma. Artini, sanggah marhorja jolma in, ipasusur Naibata do tongtong pasu-pasu-Ni.

Marhorja pe jolma in, na sihol pataridahkon hadirionni do anjanah ase marhitei lahoanni igoki ma haganup na porlu bani goluhni, bani rumahtanggani ampa bani jolma na legan. Marhitei lahoanni, ipataridah jolma in ma gogoh ampa hapentaran na dob ibere Naibata hubani. Sihol ipakei jolma in do pasu-pasu ni Tuhan in bani hasonanganni ampa hasonangan ni hasomanni.

06.          Doding

07.          Pambasaon Hata ni Naibata: 1Musa 1:26-29
Sipambobai atappe na legan mambasahon Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang. Anggo iahap porlu, boi do ibasahon dua hali.

Marsahap ma use Naibata: Tompa hita ma jolma songon rupanta, pakon songon parlahouta, ase irajai sidea dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pinahan, pakon ganup tanoh on, ampa sagala binatang na manjulur iatas tanoh on. Jadi itompa Naibata ma jolma in songon rupani, songon rupa ni Naibata do itompa sidea; dalahi pakon naboru do sidea itompa. Dob ai ipasu-pasu Naibata ma sidea, nini ma dompak sidea: Manggompari anjaha lambin manggargar ma hanima, goki hanima ma tanoh on anjaha patunduk ma in; rajai hanima ma dengke na i laut, manuk-manuk na i awang-awang, pakon sagala binatang na manjulur iatas tanoh on. Marsahap ma use Naibata: Hubere ma bennima sagala suan-suanan na marbatu bani sab tanoh on, ampa sagala hayu na marbuahkon buah na marbatu, aima gabe sipanganonnima.
08.          Mamparimbagashon Hata ni Naibata
Nasiam hasoman naihaholongi Naibata.
Domma gati tumang itangar hita Hata ni Naibata pasal panompaon ni jolma. Itompa Naibata do jolma in usih bani rupa-Ni. Ibere Naibata do homa bani jolma in sada lahoan na banggal tumang aima laho patundukhon tanoh on ampa ganup pangisini.

Halani ai, dear ma iparimbagashon hita pambasaon nongkan aimarhitei na mambalosi sungkun-sungkun on:
a.       Mangihutkon pambotoh nasiam, aha do artini “itompa Naibata do jolma in usih bani rupa-Ni?
b.      Ititahkon Naibata do hubani jolma: “... goki hanima ma tanoh on anjanah rajai hanima ma ai...!” Aha do artini titah on?
c.       Marhitei aha do jolma in maningon “patundukhon tanoh on pakon haganup pangisini”? Padas nasiam ma.
d.      Mangihuthon pangarusion nasiam, aha do hadomuanni jolma in songon rupa ni Naibata” pakon “jolma na marlahoan”?

09.          Rimpunan Pambasaon
Itompa do jolma in usih bani rupa ni Naibata, artini, maningon iusih jolma in do pangarusion ampa pangabak ni Naibata ibagas na marhorjahon na itompa-Ni. Maningon iramoti jolma in do homa haganup natinompa ni Naibata dohot dear janah jenges. Ibagas pangabakni, maningon taridah ma na iusih jolma in do Naibata.

Manggoki ampa patundukhon tanoh on maningon iarusi songon na manramotkon hinajenges ni tanoh on pakon haganup pangisini laho bani hasonangan ni jolma in. Marhitei horja do haganupan ai ipajorei, aima marhitei gogoh, pangarusion ampa pangabak ni jolma in. Jolma na songon rupa ni Naibata do  siarganan marimbangkon ganup horja ahape. Ulang ma namin horja ai patoruhkon arga ni jolma in sandiri. Tapi marhitei horja ai, hadirion ni jolma in pe lambin mararga ma namin, seng halani horjani, tapi halani jolma in do rupani Naibata.

10.          Tonggo Riap pakon Tonggo Ham Bapanami

11.          Doding irik Kolekte

12.          Rimpunan
Nasiam hasoman haganupan,
domma ibere Naibata langit pakon tanoh on hubanta gabe dalan hagoluhanta. Halani ai, maningon marhorja do hita ase boi manggoluh. Marhitei horja ipindahi hita do na porlu bani hagoluhanta ampa na porlu bani goluh ni hasomanta na legan. Tapi, marhitei horjanta, lambin talar ma hadirionta sandiri.

Iharosuhkon ampa idilo Naibata do hita ase marhorja. Tapi, arganan do jolma in marimbangkon horja in sandiri. Halani ai, i bagas haganup horjani, jolma in sandiri do maningon gabe tujuan ampa siporlunan. Ulang ma namin gabe lang mararga jolma in halani horja in sandiri.

13.          Doding Panutup

14.          Tonggo Panutup pakon Tanda Silang
Ham Naibata parholong na tarsulur, mardiateitupa bolon do hanami bamu halani iharosuhkon Ham do hanami manghorjahon tanoh on ibagas na jenges. Ipangindo hanami Bamu, bere Ham ma bennami hagogohon ampa hajorgitan ibagas ganup horjanami ari-ari. Andohar ma marhitei horjanami, lambin sangap ma Goran-Mu. Urupi Ham hanami ase lambin iarusi hanami arga tumang do hanami ilobei-Mu marimbangkon horjanami sandiri. On ma tonggo nami Tuhan, naipadas hanami Bamu, marhitei Kristus, Tuhan ampa parhiteiannami. Amen.

 ***

Partumpuan II

PANGABAK NI JOLMA HUBANI LAHOAN

Tujuan: ase haganup na dihut bani partumpuan
·      Lambin mangarusi anggo horja lang ididah marhitei horja in sandiri tapi borsih ni uhur ni namanghorjahon.
·      Patalarhon bagei ni pandapot pasal lahoan napataridahkon tanda na mararga do horja ai.
·      Manlungkari pangabakni sadokah on bani horjani sandiri.

Naporlu: Poster APP no. 2; Hata ni Naibata humbani Sirakh 3:17-23

Panorang: 60-90 minit

PANGARUSION

Iajarhon Kuria in do anggo hinajenges ni sada-sada horja lang itorih marhitei horja ai sandiri tapi sonaha horja ai boi gabe dalan pajengeshon hajolmaon ai sandiri. Naionjolhon ijon aima diri ni jolma na marhorja ai. (bdk. Laborem exercens, 6).

Tapi na gati masa bani hagoluhan ari-ari, jolma in ididah marhitei horjani, pangkatni ampa banggal ni ulih ni horjani. Itangar hita do hata na manghatahon: parombo, parjuma-juma, parhorja rendah na gati iimbangkon hubani parhorja kantor naiahapkon sisangapan. Hape ni, atap aha pe lahoan ni jolma, haganupan ai napataridahkon hajolmaon in sandiri do na mangusih rupa ni Naibata. Arga do haganupan horja anggo ihorjahon hun borsih ni uhur, lang manlanggar hubani aturan masyarakat, ampa ihorjahon laho mambalosi pandiloan ni goluhni.

Tapi bani na masa nuan, gati do sada-sada horja ididah marhitei bagei ni horja ai sandiri. Bahat do jolma manorih sada-sada horja arganan anjaha gijangan marimbangkon horja na legan. Ambah ni ai, lambin bahat homa do jolma na mapas uhurni manorih sada-sada horja. Ujungni, parhasomanan pe itontuhon marhitei lahoanni.

Halani ai, ibagas diri ni jolma in sandiri, porlu tumang do adong malas ni uhur manjalo horjani. Jadi parhasomanon pe lang itontuhon marhitei horjani. On ma piga-piga pandapot pasal lahoan.

RANGGI NI PARTUMPUAN

01.          Tanda Silang pakon Doding Pamungkah

02.          Lobei ni hata
Nasiam hasoman, bani partumpuan na parlobei, domma iparimbagashon hita pasal na iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in. Domma ibere Naibata horja na banggal hubanta aima laho marhorjahon tanoh pakon isini ase marmalas ni uhur hita. Halani ai arganan do jolma in marimbangkon horja ni sandiri. Jadi ulang ma namin ipatoruh hajolmaon halani horjani, halani mangusih rupa ni Naibata do jolma in.

Bani partumpuan na paduahon on, sihol iparimbagashon hita do “Pangabak ni jolma hubani lahoan”
·      Sonaha do pandapot ni jolma pasal horja?
·      Sonaha do ibahen ase ihargai hita lahoanta?
·      Aha do na iharosuhkon Naibata humbanta pasal lahoan ni jolma?
Halani ai, dear ma ibere hita uhurta bani partumpuanta on. Andohar ma marhitei panogu-noguon ni Naibata, lambin iboto hita harosuh ni uhur-Ni ibagas goluhta.

03.          Tonggo Pamungkah
Martonggo ma hita (sonang tongkin)
Ham Naibata Bapanami, parholong na tarsulur, tarimakasih banggal ma ipadas hanami Bamu halani holong-Mu na tongtong iahapkon hanami das hubani panorang on. Halani holong-Mu in do ase boi hanami martumpu ijon sihol mamparimbagashon goluhnami ase lambin tunggung mangalo-alo parpuhoon ni Yesus Kristus Anak-Mu.
Buka Ham ma uhur ampa pingkirannami bani parsahapan nami on. Andohar ma boi hanami mangarusi podah-Mu ibagas partumpuan on anjaha boi ipargoluhkon bani goluhnami ari-ari. Ipuji anjaha ipasangap hami ma Ham, Naibatanami marhitei Kristus Tuhan ampa parhiteiannami.
Amen.

04.          Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 2 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi haganup na dihut bani partumpuan ai.


a.    Aha do na taridah anjaha na masa ibagas gambar-gambar ni poster on? Patorang nasiam ma.
b.    Aha do parleganni na masa naipataridahkon gambar na idatas ampa na itoruh?
c.     Mangihutkon pambotoh nasiam, adong do hadomuanni “semangat bani horja” pakon “buah ni horja”? Patorang nasiam ma.
d.    Pangabak na sonaha do na taridah bani jolma na manghargai horjani?

05.          Rimpunan ni Poster
Ibagas poster on, taridah ma bagei ni pangabak bani lahoan. Bani gambar dompak na idatas taridah do jolma na lang hinsa manghorjahon horjani. Ujungni ipasingat ma ia halani lang jenges ihorjahon horjani.

Suharni taridah bani gambar na itoruh. Hinsa do ihorjahon horjani. Parinangonni pe tongon-tongon manumpakisi, gabe marlimbuah do horjani, hubani dirini sadiri ampa nalegan anjanah ipuji ma ia.

Pangabakta sanggah manlahoi lahoanta manontuhon malas ni uhurta laho marhorjahon horjanta. Anggo sada horja ihorjahon  ibagas malas ni uhur ampa borsih ni uhur, aha pe horja ai, maningon marlimbuah do tongon. Halani ai, taridah do jolma na mangargai horjani marhitei pangabak ni misalni: pintor, patut, disiplin anjanah marhorja ibagas na hinsa. Iahapkon hita ma malas ni uhur anggo iharosuhkon hita horjanta anjaha lang ibandingkon hubani lahoan ni hasoman na legan.

06.          Doding

07.          Pambasaon Hata ni Naibata: Sirakh 3:17-23
Sipambobai atappe na legan mambasahon Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang. Anggo iahap porlu, boi do ibasahon dua hali.
Lakukanlah pekerjaanmu dengan sopan, ya anakku, maka engkau akan lebih disayangi dari pada orang yang ramah-tamah. Makin besar engkau, makin patut kaurendahkan dirimu, supaya kaudapat karunia di hadapan Tuhan, Sebab besarlah kekuasaan Tuhan, dan oleh yang hina-dina Ia dihormati. Apa yang terlalu sukar bagimu jangan kaucari, dan apa yang melampaui kemampuanmu jangan kauselidiki. Apa yang diperuntukkan bagimu hendaklah kaupikirkan, tak perlu engkau bersusah tentang apa yang tersembunyi. Jangan bersusah payah mengenai apa yang di luar bidang pekerjaanmu, karena apa yang dinyatakan kepadamu sudah terlalu luas untuk akal insani.
08.          Mamparimbagashon Hata ni Naibata
Iarahkon sipambobai ma ganup na dihut laho mamparimbagasho pambasaon ai marhitei napadashon sungkun-sungkun na itoruh on. Dobkonsi ai, irimpun ma ganupan balos ai ganupan.
a.    Sonaha do pangabak ni jolma na marhorjahon horjani songon naipodahkon ibagas pambasaon nongkan ai?
b.    Aha do naijalo jolma na marhorja ibagas pangabak si songon ai?
c.     Aha do na boi iparlajari hita marhitei pambasaon nongkan pasal mangargai lahoan?

09.          Rimpunan Pambasaon
Nasiam hasoman naihaholongi Tuhan,
Hata ni Naibata mamodahi hita ase marlahoan ibagas bujur ni uhur, toruh maruhur, borsih ni uhur anjanah banjei. Anggo sonai do pangabakta, maningon dapotan tuah ampa pasu-pasu ni Naibata do hita anjaha marosuh uhur ni hasomanta mangidah hita. Marhitei pambasaon nongkan ai, ipabotohkon do hubanta ia arga ni horja itontuhon marhitei sonaha pangabakta marhorjahonsi, seng marhitei bagei ni lahoan ai.

10.          Tonggo Riap
Paima ipadas tonggo riap, iarahkon sipambobai ma ganupan na dihut bani partumpuan ai ase sonang tongkin anjaha manlungkari pangabakni hubani horjani sadokah on.

Nasiam hasoman haganupan, dear ma hita sonang tongkin anjaha mamparimbagashon sungkun-sungkun na itoruh on. Dear ma ibalosi hita ai ibagas uhurta...

Sonaha do pangabakhu sadokah on bani horjaku:
·                Marmalas ni uhur do ahu bani horjangku anjanah martarimakasih bani Naibata halani horja ai?
·                Sonaha do ahu mangargai horja ni hasoman?
·                Sonaha do ahu boi mangargai horjaku anjaha marhorjahon ai ibagas borsih ni uhur?

Sonari, ipadas hita ma tonggo pangindoanta. Ibere ma panorang hubanta 3-4 halak padashon tonggo pangindoan spontan.
Iujungi ma tonggo riap marhitei tonggo Ham Bapanami.

11.          Doding irik Kolekte

12.          Rimpunan
Arga ni lahoan ni jolma lang itontuhon horja ai sandiri tapi sonaha horja ai boi gabe dalan pamajuhon hajolmaonni ase lambin usih bani harosuh ni Naibata. Pangabak ni jolma in do na manontuhon arga ni lahoan ai. Maharga do ganup lahoan anggo ihorjahon ibagas borsih ampa toruh ni uhur anjaha lang manlanggar hasomalan ampa aturan na adong, laho mambalosi pandiloan ni goluhni. Mangargai horja aima sada tanda na rah hita manghatahon diateitupa halani pasu-pasu ni Naibata. Tanda rosuh ni uhurta bani horjanta, taridah ma ai marhitei na dear ihorjahon hita lahoan ai. Ulang ma namin iapasi hita hasomanta halani toruh ni horjani. Maningon ibotoh hita do ibagas haganup lahoan ai do jolma natnompa ni Naibata in pamajuhon dirini.

13.          Doding Panutup

14.          Tonggo Panutup pakon Tanda Silang
Ham Naibata Bapanami siparholong, mardiateitupa hanami Bamu halani partumpuan nami on tarlobih halani boi hami mamparimbagashon hata-Mu in. Iharosuhkon Ham do ase hanami marhorja hun borsih ni uhur laho pamajuhon dirinami sandiri. Ipangindo hanami Bamu, urupi Ham ma hanami ase boi marhorja dohot dear, patut janah hinsa. Andohar ma halojaonnami mambere malas ni uhur ibagas goluhnami, marhitei Kristus Tuhannami.
Amen.

  ***

  
Partumpuan 3

PANGABAK NI HALAK KRISTEN BANI NA MANLAHOI LAHOANNI

TUJUAN: ase na martumpu in:
·         Mambotoh  sonaha do pangabak ni halak Kristen (spiritualitas) bani na manlahoi lahoanni romban bani Kristus, Jolma Parhorja.
·         Pataridahkon piga-piga parlahou na patuduhkon spiritualitas atap pe pangabak ni halak Kristen bani na manlahoi lahoanni.

NAPORLU: Poster APP no 3, Luk 5:1-7

PANORANG: 60-90 minit

PANGARUSION

Marhitei lahoan ni jolma taridah do bujur ni uhur ni Naibata, aima laho paluahkon jolma humbani hasombuhan ampa hatartadinganni. Marlahoan atap marhorja seng pitah laho mangindahi aha naporlu bani diri sandiri tapi  marhitei na marlahoan panrupei do hita laho mangindahi hasangapon ni ganup jolma (bdk. Centessimus Annus 6).
Halak Kristen na marlahoan maningon mangusih semangat ni apostel ni Kristus laho marhorjahon parentah mangamburhon jala hu sibagasan. Janah ibalosi apostel ai do parentah ai marhitei na mangkatahon: “Guru, torus do hanami saborngin on loja manjalai, tapi seng dong dapotan; tapi mangunsagahkon hata-Mu ra do ahu mangamburhon jala ai” (Luk 5:5).
Kristus pe sahalak parhorja do. Ongga do ihatahon hubani apostel-Ni, : “Na marhorja do Bapa ronsi nuan, Ahu pe marhorja do” (Yoh 5:17). Horja-Ni na paluahkon in marujung bani sitaronon, parmatei pakon parpuhoon-Ni. Marhitei ai taridah ma tongtong do ijolom Kristus horja (lahoan) na dob ibere Bapa huBani.

Semangat pakon parhorja sisongon aima na laho ipataridahkon halak Kristen bani na manlahoi lahoanni. Janah taridah do ai marhitei tanggung jawab (hun bagas uhur ni marhorja), disiplin (banjei marhorja), rah loja, mar-inisiatif pakon kreatif (seng maningon isuruh janah lambin jenges tong horjani), jujur (pintor), pentar marhorja songon sada  tanda holong ni uhur  janah pangidangion hubani  hasoman jolma.

Bani horja na borat ampa sunsah, halak Kristen maningon mangusih Yesus Kristus tongtong marhorja janah horja-Ni marujung bani sitaronon, parmatei, pakon parpuhoon-Ni. On ma siporlunan bani spiritualitas (semangat marhorja) ni halak Kristen.  Marhitei na rah sunsah marhorja bani lahoanni i tanoh on, panrupei do halak Kristen in bani silang ni Kristus janah marhitei ai panrupei homa pakon Kristus laho manobus jolma.

RANGGI NI PARTUMPUAN

01.          Tanda Silang pakon Doding Pamungkah

02.          Lobei ni hata
Nasiam hasoman nahinaholongan bani Tuhanta Yesus Kristus. Hita pajumpah pakon martumpu use laho manoruskon partonggoan PraPaskah on. Bani partumpuan na dob salpu domna ipabagas-bagas hita sonaha do pandapotta pasal lahoan. Tunggung ni sada horja (lahoan) sedo itontuhon horja na songondia horja ai, tapi sonaha do semangatta janah bujur ni uhurta mangkorjohansi.

Jenges do haganup horja halani ihorjahon jolma na songon rupa ni Naibata, pamajuhon hajolmaon, seng laho patoruhkon dirini jolma, janah sedo laho manlanggar aturan atap pe adat marhorja na adong.
Bani partumpuan on hita pabagas-bagaskon sonaha do pangabak ni halak Kristen bani na manlahoi lahoanni. Andohar dapot hita limbuah ni partumpuan on ase lambin boi ipataridahkon hita sonaha do pangabak atap biak ni halak Kristen laho manlahoi lahoanni irik mangusih Yesus Kristus, na gabe Jolma Parhorja.

03.          Tonggo Pamungkah
Ham Bapanami, ipuji hanami do Ham humbani borsih ni uhurnami, halani idilo janah ipatumpu Ham do hanami ijon nuan gabe umat-Mu. Buka Ham ma uhurnami hubani Hata-Mu na laho ipabagas-bagas hanami bani partumpuan on. Andohar ma lambin iahahapkon hanami ma na mangirikhon Yesus Kristus do hanami, na manlahoi lahoannami romban hubani ojur-Ni. Ia do Tuhan pakon parhiteiannami, nuan pakon sadokah ni dokahni.
Amen.

04.           Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 3 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi haganup na dihut bani partumpuan ai.


a.              Gambar ni aha do ididah nasiam bani poster on? Hatahon nasiam ma!
b.             Aha do arti atap maksud ni dua hata na adong bani hole ai?
c.         Mangihutkon pandapot ni nasiam, sonaha do pori pitah sada tumang do hansa hole ai ipakei? Patorang nasiam ma!
d.             Sonaha do gambar on anggo ihonahon hubani goluhta ari-ari?


05.       Rimpunan Pabagas-bagaskon Poster
Romban hubani balos ni na martumpu ai pasal sungkun-sungkun nongkan ai, ipadas sipambobaima rimpunan na pondok, tiruanni:
Bani gambar si nongkan ai ididah hita do sada halak na marsolu. Bani tanganni adong dua hole ni soluni. Bani siap hole adong ituliskon “Doa” (tonggo) pakon “Kerja” (horja). Marhitei ai taridah ma martonggo pakon marhorja haduasi maningon mardalan rup. Pori sada hole do hansa ipakei, solu ai pe seng boi mardalan dear janah marputor-putor do hansa janah seng boi mardalan hu lobei.
Sonai do homa bani goluhta ari-ari, gambar nongkan ai laho mangkatahon ia tonggo pakon horja  maningon dong do bani goluhta. Legan ni na marhorja gogoh hita, maningon tongtong do mangunsagahkon pasu-pasu ni Tuhan.

06.           Doding

07.       Pambasaon Buku Namapansing: (Luk 5:1-7)
Sipambobai atappe na legan mambasahon Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang. Anggo iahap porlu, boi do ibasahon dua hali.
Bani na sahali, sanggah jongjong Jesus i topi ni tao Galilea, anjaha halak na mabuei aimarurup roh hu-Bani, laho manangar hata ni Naibata, ididah ma dua parau i topi pasir ni tao ai; ai pardengke ai domma luar mamurihi jala ni sidea. Jadi imasuki ma sada parau ai, si Simon do ompunganni ai, anjaha ipangindo ma hubani, ase ilugahon parau ai ganggang otik hun pasir. Hundul do anggo Ia mamodahi na mabuei ai hun parau ai. Ase dob maronti Ia marambilan, nini ma hubani si Simon: Lugahon ma hubani sibagasan, anjaha sampakkon hanima ma jalanima, ase jumpahan hanima. Jadi nini si Simon ma mambalosi: Guru, torus do hanami saborngin on loja manjalai, tapi seng dong dapotan; tapi mangusagahkon hatamu ra do ahu mangamburhon jala ai. Jadi dob ibahen sidea sonai, gabe dapot sidea ma buei dengke, pala marigat jala ni sidea. Jadi ihilap sidea ma hasoman ni sidea na bani parau na legan ai, ase roh sidea mangurupi. Roh ma sidea, anjaha igoki sidea ma haduasi parau ai, pala narus-narus harom.
08.       Pabagas-bagaskon Pambasaon
Pambasaon nongkan ai ipabagas-bagas marhitei na mambalosi sungkun-sungkun on:
a.              Aho do na ihatahon Yesus na laho ihorjahon si Simon?
b.             Sonaha do balos ni si Simon hubani Jesus?
c.              Aha do na tarjadi dobkonsi ihorjahon si Simon aha na ihatahon Jesus?
d.             Marhitei Hata ni Naibata, aha do ijalo hita anggo rah hita marhorja gogoh janah rah mambalosi Hata ni Tuhan?
e.             Sonaha do pangabak ni jolma na rah marhorja gogoh janah mangunsagahkon pasu-pasu ni Tuhan?

09.       Rimpunan ni Pabagas-bagaskon Buku Namapansing
Sipambobai padaskon rimpunan on na ipadomu hubani balos ni umat na martumpu ai:
Nasiam nahinaholongan, ipangindo Jesus do hubani si Simon ase iamburhon jala hu sibagasan. Ibalosi si Simon do Jesus marhitei na mangkatahon na domma torus do sidea  saborngin  loja manjalai, tapi seng dong dapotan. Tapi halani ihatahon Yesus mintor ihorjahon si Simon do. Halani mambalosi hata ni Yesus ai dapot si Simon pakon hasomanni ma tongon buei tumang dengke.
Hita pe dapotan pasu-pasu na banggal do anggo rah marhorja gogoh, mangunsagahkon Tuhan, mambalosi Hata-Ni janah martonggo huBani.
Jolma na marhorja mangunsagahkon Tuhan, manlahoi lahoanni ibagas uhur na borsih, jujur, bujur, sabar janah marsemangat pakon irik martonggo hubani Tuhan. Jolma si songon ai do na mangahapkon buah ni horjani gabe songon pasu-pasu na humbani Tuhan.  Janah jolma si songon ai do na mambotoh mangkatahon diateituapa.

10.       Tonggo Riap pakon Tonggo Ham Bapanami

11.       Doding irik Kolekte
  
12.       Rimpunan
“Tonggo” pakon “Horja” aima dua lahoan na maningon rup. Maningon marhasoman Naibata do hita laho manlahoi lahoanta. Ulang ma namin pitah mangunsagahkon gogohta sandiri, tapi maningon rah do hita mangunsagahkon Tuhan in bani haganup horjanta. Martonggo janah marhorja, aima sada tanda ni halak Kristen. Halak Kristen maningon tongtong padomuhon tonggo pakon horja.
Haganup limbuah ni horjanta sedo pitah halani gogohta sandiri, tapi dihut do halani pasu-pasu ni Naibata.

13.       Doding Penutup

14.     Tonggo Panutup pakon Tanda Silang
Ham Naibata na i surga, diateitupa ma ipadas hanami huBamu halani partumpuannami on. Tongtong do ihasomani Ham hanami bani siap lahoannami. Andohar ma hanami lambin mangahapkon malas ni uhur bani haganup lahoan na ihorjahon hanami marhitei na rah hanami mangunsagahkon pasu-pasu-Mu. Pasu-pasu Ham ma hanami sonai homa ganup horjanami, marhitei Kristus Tuhannami. Amen.

 ***


Partumpuan 4

MARLAHOAN LAHO PATUNGGUNGHON HAJOLMAON

TUJUAN: Ase na martumpu in:
·         Mangarusi ia marhitei na manlahoi lahoanni jolma in panrupei bani tanggung jawab padearhon hatuahon ni jolma haganup.
·         Mamparimbagaskon janah manghamalashon lahoan na songon pasu-pasu na arga tumang.
·          
NAPORLU: Poster APP no 4; Yoh 2:1-11

PANORANG: 60-90 minit

 PANGARUSION

Marhitei lahoanni do jolma in manggoki na porlu bani goluhni. Sasintongni, marhitei na manlahoi lahoanni panrupei do jolma in ibagas tanggung jawab laho mangayaki damei ni uhur (kesejahteraan) bani dirini sandiri sonai homa damei ni uhur bani hasomanni jolma. Halani ai, jolma na marhorja sedo pitah laho mangindahi na porlu bani goluhni sandiri, tapi dihut do homa laho na porlu bani hasoman jolma. Marhitei na marhorja, sabonarni marhorjahon  na madear do ai bani simbuei. Suhar-suharni, anggo seng dear ihorjahon hita sada-sada horja mambahen na hurang madear do ai hubani simbuei.

Haganupan lahoan mararga  do ai. Seng dong horja na seng mararga, halani ihorjahon ibagas uhur na borsih laho bani hadameiaon ni uhur ni ganup jolma, janah sedo manlanggar uhum na adong. Lobih hunjai, marhitei na marhorja, panrupei do jolma in laho manoruskon horja panompaon pakon haluahon.

Halani ai, lahoan maningon ididah hita songon pasu-pasu naiargai janah ihaholongi. Pasal on taridah do sanggah hita manlahoi lahoanta marhitei, usihanni: anggo dear tumang ihorjahon hita horjanta, nabotoh homa lahoan ni hasoman na legan pe mararga do homa, seng rah mangapasi, janah manjalo horja ai sandiri ibagas malas ni uhur.

RANGGI NI PARTUMPUAN

01.          Tanda Silang pakon Doding Pamungkah

02.          Lobei ni Hata
Hasoman na hinaholongan.
Pajumpah use hita bani partumpuan on. Itoruskon hita ope renungan-ta pasal “Patunggunghon Lahoan”.
Idingat nasiam ope isi ni partumpuanta na dob salpu?
Pasal aha do na ipabagas-bagas hita?
(Sipambobai mangindo hubani na roh bani partumpuan ai ase manluar laho mangkatahon aha na idingat sidea humbani partumpuan na patoluhon. Dob ai pe ase itoruskon hubani partumpuan na paopatkon).

Bani partumpuan na dob salpu domma ipabagas-bagas hita pasal sonaha halak Kristen bani na manlahoi  lahoanni. Bani halak Kristen, horja pakon tonggo maningon sadalan.  Gogoh pakon hapentaran maningon ipadomu pakon pasu-pasu ni Tuhan. Hita marlahoan irik mangunsagahkon Tuhan.

Bani partumpuan na paopatkon on hita pabagas-bagaskon pasal Marlahoan Laho Patunggunghon Hajolmaon. Hita marhorja sedo pitah laho bani dirinta sandiri, tapi dihut do hubani simbuei. Halani ai ibuka hita ma uhurta hubani partumpuanta on.

03.          Tonggo Pamungkah
Ham Naibata parholong atei, mangkatahon diateitupa do hanami hu-Bamu halani holong ni uhur-Mu tongtong do manghasomani hanami. Halani holong ni uhur-Mu do ase boi hanami pajumpah pakon martumpu use panorang PraPaskah on. Pasu-pasu Ham ma partumpuan on ase marlimbuah hubani goluhnami. Palimbarui Ham ma hanami bani panorang PraPaskah on, marhitei Kristus Tuhan pakon parhiteiannami.
Amen.

04.          Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 4 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi haganup na dihut bani partumpuan ai.


a.              Aha do lahoan na ilahoi jolma na adong bani poster on?
b.        Aha do arti ni gambar par atas? Sonaha do homa anggo ihonahon hubani gambar-gambar na itoruhni?
c.          Sonaha do pangahapta janah aha do na ihorjahon hita anggo horjanta mambere ulih hubani dirinta sandiri sonai homa hubani simbuei?
d.             Mangihutkon pandapot nasiam, aha do tujuanni jolma marlahoan? Patorang nasiam ma!


05.          Rimpunan ni Pabagas-bagaskon Poster
Nasiam hasoman, bani gambar-gambar na i poster on adong do piga-piga jolma na manlahoi piga-piga masam ni lahoan. Bani gambar par atas ididah hita jolma na marmalas ni uhur. Sidea marmalas ni uhur halani adong ulih ni horjani. Taridah do ai marhitei garis na adong hundatas hu toruh.

Tongon do, pori dong ulih ni lahoanta janah marguna ai hubani hasoman, pasti lambin banggal do malas ni uhurta marhorja, lambin buka uhurta mangkatahon diateitupa janah lambin iahapkon hita ma homa, ai sibere-bere ni Tuhan do lahoan ai hu banta.

Sasintongni, jolma na manlahoi lahoanni sedo pitah laho hubani diri ni sandiri. Ulih ni horjanta seng pitah laho bani dirinta sandiri. Tongon do, maruntung do hita janah dapot hita do na porlu bani goluhta anggo dear hita marhorja. Tapi jolma na legan pe dihut do dapotan ulih marhitei horjanta ai, agepe gati seng ibotoh sidea marhitei horjanta do ai.

Pondok ni hata, marhitei na rah hita manlahoi lahoanta dapot hita ma aha na porlu bani dirinta sandiri janah jolma na legan pe dapotan ulih do homa humbani horjanta.

06.          Doding

07.          Pambasaon Buku Namapansing Yoh 2:1-11
Sipambobai atappe na legan mambasahon Hata ni Naibata ibagas na tangkas janah torang. Anggo iahap porlu, boi do ibasahon dua hali.

Anjaha bani ari patoluhon adong ma na marunjuk i huta Kana, na i nagori Galilea, anjaha ijai do inang ni Jesus. Jesus pe ampa susianni ai iontang do bani pesta ai. Jadi dob hurangan anggur sidea, ihatahon inang ni Jesus ma hubani: Seng dong be anggur ni sidea! Jadi nini Jesus ma hubani: Aha urusanmu bangku, inang? Seng roh ope panorangku. Nini inangni aima hubani siparugas ai: Barang aha ihatahon bani nasiam, bahen nasiam ma! Mangihutkon adat parburihon ni halak Jahudi, adong do ijai onom gusi siat dua ronsi tolu bat (sada bat aima + 40 liter). Ihatahon Jesus ma hubani sidea: Goki nasiam ma gusi in bani bah! Jadi gok tumang ma ibahen sidea. Dob ai nini ma hubani sidea: Tahui nasiam ma hunjin, anjaha boan nasiam ma hubani kopala ni pesta on! Jadi iboan sidea ma. Dob idai kopala ni pesta ai bah na dob salih gabe anggur ai, seng ibotoh hunja harohanni ai, pitah siparugas na manahui ai do hansa mambotoh ai, idilo ma siparunjuk ai, anjaha nini ma hubani: Haganup halak mambere parlobei anggur sidearan, dob bosur pe, ase ibere tar na hurang daini. Tapi anggo ham, isimpan ham do anggur sidearan ronsi sonari. Ase aima tanda na parlobei, na binahen ni Jesus i huta Kana, na i Galilea, laho patalar hasangaponni, gabe porsaya ma susianni Bani.

08.       Pabagas-bagaskon Pambasaon
Pambasaon nongkan ai ipabagas-bagas marhitei na mambalosi sungkun-sungkun on:
a.              Aha do na masa sanggah pesta parunjukan i huta Kana?
b.             Aha do ibahen si Maria dobkonsi ididah na masa ai? Janah aha do na binahen ni Jesus?
c.              Sonaha do nini kopala ni pesta ai mandidah “na bayu” na tarjadi ai?
d.             Sonaha do ninta pori ijalo hita malas ni uhur na seng iarapkon hita hinan?

 09.      Rimpunan ni Pabagas-bagaskon Buku Namapansing
Sipambobai padaskon rimpunan on na ipadomu humbani balos ni umat na martumpu ai. Dob ai itoruskon ma hubani rimpunan na pondok.

Hurangan anggur do parpesta parunjukan na i huta Kana ai. Ihatahon si Maria ma pasal ai hubani Yesus janah arap do uhur ni si Maria lang paturuton ni Jesus na masa ai. Dob ai isalihkon Jesus ma tongon bah gabe anggur.

Mangidah ai gabe longang ma kopala ni pesta ai janah seng ibotoh hunja harorohni anggur ai. Jadi nini ma:  “Haganup halak mambere parlobei anggur sidearan, dob bosur pe, ase ibere tar na hurang daini. . . .”

Gati do hita manjalo na madear janah na mambahen malas uhurta, tapi seng nabotoh hunja harorohni. Dear ma namin hita martarimakasih manjalo si songon ai. Sonai do homa suharni, horja na etek-etek tumang pe ihorjahon hita, pasti dong do ulih ni ai hubani jolma na legan.

·                Halani ai iparimbagaskon hita ma lobei pasal on:
Gati do hita manjalo na madear seng halani ulih ni horjanta. Ongga do hita mardingat jolma na dob mambere ai hubanta?.....
·                Nalahoi lahoanta laho manggoki  na porlu bani goluhta. Tapi ibotoh hita do ia ulih ni horjanta, age pe etek do hansa, marguna do ai bani hasoman jolma?.....
·                Ibotoh hita do lahoanta seng pitah laho hubani dirinta sandiri?.....
·                Sonang ma hita tongkin …..

10.       Tonggo Riap pakon Tonggo Ham Bapansami
Dobkonsi sonang tongkin, si pambobai mangarahkon na roh bani partumpuan ai (3-4 halak) laho padaskon tonggo riap janah itutup marhitei tonggo Ham Bapanami.

11.       Doding irik Kolekte

12.       Rimpunan
Nasiam hasoman na hinaholongan ni Tuhan in. Jolma marlahoan laho manggoki na porlu bani goluhni janah laho hubani simbuei. Marhitei na marlahoan siap jolma marhorjahon na marguna do ai hubani  jolma na legan. Suharni, pori seng nalahoi lahoan, mambahen na hurang madear do ai hubani hasoman jolma.

Dear ma namin mangkatahon diateitupa hita bani goluh on halani aha na dob ijalo hita bani goluhta seng pitah ulih ni horjanta sandiri, tapi dihut do ijalo hita ulih ni horja ni hasoman na legan. Suharni, ulih ni horjanta seng pitah laho bani dirinta sandiri, tapi dihut do laho hubani jolma na legan. Halani ai, anggo siap jolma manlahoi lahoan ni bei ibagas na dear, sasintongni na dihut panrupei do ai bani na patunggungkon janah pajengeskon hajolmaon.

13.       Doding Panutup

14.       Tonggo Panutup pakon Tanda Silang
Ham Naibata si dear gabei, mangkatahon diateitupa do hanami hu-Bamu halani pasu-pasu-Mu na dob ijalo hanami humbani hasomannami. Sonai homa mangkatahon diateitupa do hanami halani marhitei lahoannami, hasoman na legan pe mangahapkon dear layak-Mu. Buka Ham ma uhurnami ase lambin iarusi hanami ia marhitei lahoannami panrupei do hanami laho patunggungkon hajolmaon. Bere Ham ma hubannami uhur na rah mangkatahon diateitupa halani haganup na dob ijalo hanami bani goluhnami, marhiteihon Kristus Tuhannami.
Amen.

 ***
  

Partumpuan 5

MARTONGGO AMPA MARLAHOAN

ASE IPARUHURKON:
Partumpuan napalimahon on ibahen bani “Pambobaion Hata ni Naibata” (ibadat  sabda). Halani ai, parlobei ma ase ipasirsir haganup na romban janah na porlu bani asara on. Lilin na gara dua batang, Buku Namapansing, sonai homa pakon parhundul ase iatur ase boi martonggo pakon dear.

01.          Doding Pambuka

02.          Tanda Silang ampa Tabi

P.         Ibagas Goran ni Naibata Bapa, pakon Anak, pakon Tonduy Napansing.
U.        Amen

P.         Andohar ma, holong ni uhur ni Naibata, Bapa pakon Anak-Ni Yesus Kristus manghasomani hita.
U.        Nuan pakon sadokah ni dokahni.

03.       Lobei ni Hata
P.         Nasiam hasoman nahinaholongan, dobkonsi opat hali hita martumpu bani panorang PraPaskah on, nuan das ma panorangni hita laho pabagas-bagaskon aha do arti pakon limbuahni ibagas partonggoan on. Marhitei Pambobaion ni Hata ni Naibata, iarapkon hubanta ase lambin buka uhurta laho pabayuhon diri na songon halak na porsaya janah “Patunggunghon Lahoan”.

04.       Poster APP
Ipataridahkon sipambobai ma Poster APP no. 5 anjanah ipangindo ma ase haganupan mandidah ampa mamparuhurhon poster ai. Dobkonsi ai, ipadas sipambobai ma sungkun-sungkun na itoruh on ase ibalosi haganup na dihut bani partumpuan ai.

P.         Nasiam hasoman nahinaholongan.
Ipangindo hanami hubani nasiam ase iparuhurkon nasiam lobei gambar-gambar bani poster on janah mambalosi sungkun-sungkun on:


1.         Gambar ni aha do na ididah nasiam bani poster on? Aha do na laho ihatahon bani siap gambar?
2.         Sonaha do hubungan ni gambar-gambar on hubani aha na isahapkon hita bani partumpuan-partumpuanta na dob salpu?



05.       Rimpunan ni Isi ni Poster pakon Mardingat Use
Nasiam hasoman nahinaholongan, marhitei posterta ibotoh hita do iharosuhkon Naibata do siap jolma in marlahoan. Ibere Naibata do pasu-pasu-Ni hubani jolma pakon lahoanni. Ipataridahkon do homa jolma na dear manlahoi lahoanni, aima marhitei na manlahoi lahoan ibagas malas ni uhur ampa na tongon-tongon.

Ai do na mambahen  arga lahoan in, sedo bagei ni lahoan ai sandiri. Dob ai, ipargogohi tonggo ma lahoan ai. Marlahoan irik martonggo (ora et labora). On do na mambahen boi marmalas ni uhur jolma in ilobei ni Tuhan pakon ilobei hasoman jolma.

Nasiam hasoman, sasintongni isi na laho ipadas marhitei gambar-gambar bani poster on domma ipabagas-bagas hita bani partumpuan-partumpuan na dob salpu. Halani ai rup ma hita mangulaki isi ni partumpuanta na dob salpu ibagas na pondok:

Bani partumpuan na parlobei domma ipabagas-bagas hita pasal Iharosuhkon Naibata do ase marlahoan jolma in”. Marhitei na marlahoan do jolma in mamboanhon (aktualisasi) dirini songon tinompa sigijangan janah gabe hasoman ni Naibata laho manoruskon horja panompaon pakon haluahon ni jolma.

Bani partumpuan na paduahon ipabagas-bagas hita pasal, “Pangabak ni jolma hubani lahoan”. Hita na songon gambar ni Naibata maningon mangargai lahoanta sandiri pakon lahoan ni hasoman na legan. Arga do haganup lahoan halani gambar ni Naibata do hita na manlahoisi. Lahoan ai seng mambahen jolma gabe rugi atappe laho patoruhkon hadirion ni jolma; lahoan seng mangalo uhum atap pe aturan na sintong; lahoan maningon ihorjahon ibagas uhur na borsih janah pintor.

Bani partumpuan na patoluhon hita pabagas-bagaskon pasal “Pangabak ni Halak Kristen bani na Manlahoi lahoanni”. Na songon jolma na porsaya hubani Naibata, maningon ipataridahkon hita do, ia usihanta laho manlahoi lahoan aima Jesus Kristus, Anak ni Naibata, na dob gabe jolma. Na songon jolma na porsaya bani Kristus, maningon rah do hita marhorja gogoh janah mangunsagahkon Naibata. “Tonggo” pakon “Lahoan” maningon tongtong adong bani goluh ni halak Kristen.

Bani Partumpuan na paopatkon ipabagas-bagas hita pasal “Marlahoan Patunggunghon Hajolmaon”. Marhitei partumpuan on ipadas hubanta, ia marlahoan seng pitah laho manggoki aha na porlu bani dirinta sandiri, tapi dihut do laho bani haporluan ni simbuei. Buei do na ijalo hita bani goluhta on na seng halani ulih ni horjanta. Suharni, agepe etek do hansa naihorjahon hita tapi mambere na madear do ai hubani hasoman jolma.

Bani partumpuan na palimahon on, ipabagas-bagas hita ma haganup isi ni siap-siap partumpuanta ibagas tonggo. Janah martonggo hita hubani Naibata ase iurupi hita laho pataridahkon limbuah ni partumpuanta sadokah panorang PraPaskah on.

Halani ai parlobei ibuka hita ma uhurta hubani hapentaran ni Naibata, ase ibobai hita laho palimbaruhon diri janah ase talup hita panrupei bani Paskah ni Kristus…. (sonang tongkin).

06.       Hamubahon ni Uhur
P.         Dobkonsi idingat hita use pasal partumpuan-partumpuan na dob salpu, sonang ma hita tongkin irik mamparuhurhon janah mambalosi sungkun-sungkun on ibagas uhurta bei:

*          Arga do hubahen lahoanku sadokah on? (sonang tongkin)
*          Hubotoh do sadokah on ai sebere-bere ni Tuhan do lahoanku? (sonang tongkin)
*          Hubotoh do na maningon Jesus Kristus do usihanku laho manlahoi lahoanku sadokah on? (sonang tongkin)
*          Hubotoh do marhitei lahoanku sadokah ni on, na panrupei do ahu  laho patunggungkon hajolmaon, janah laho pataridahkon Harajaon ni Naibata? (sonang tongkin)

P.         Nasiam hasoman.
Iondoskon hita uhurta hubani Naibata, janah ipangindo hita panasapan ni dousa, ase talup hita pajumpah pakon-Si, janah manangar Hata-Ni, marhitei manonggohon tonggo hamubahon ni uhur:

P+U.   Mangaku do ahu, tangaronkon ni Naibata, pargogoh na so tarimbang, sonai homa pakon nasiam hasoman haganup, mardousa do ahu tongon ibagas pingkiran, hata, parlahou ampa haloleyon. Salahku, salahku, salahku na banggal tumang do. Halani ai, huelek-elek Maria na mapansing, age nasiam hasoman, ase itonggohon nasiam ahu, bani Tuhan Naibatanta in.

P.         Andohar ma Naibata maridop ni uhur hubanta, manasap haganup dousanta janah mambere damei hubani hita haganupan.
U.        Amen

07.       Tonggo Pamungkah
P.         Martonggo ma hita,
Ham Bapa na i surga, ipuji hanami do goran-Mu, halani sadokah panorang PraPaskah on ibere Ham do panorang hu bennami laho mamparimbagaskon sonaha goluhnami ilobei-Mu. Tongtong ma bere Ham hu bennami uhur na sirsir laho manangar Hata-Mu in, ase marhitei in lambin boi hanami pabayuhon goluhnami. Andohar ma lambin iargai hanami haganup lahoannami janah tongtong porsaya sibere-bere-Mu do ai. Jalo Ham ma tonggonami on, marhiteihon Kristus Tuhannami, na manggoluh janah markuasa rup pakon Ham pakon Tonduy Napansing, nuan pakon tongtong das ronsi sadokah ni dokahni.
U.        Amen

08.          Pambasaon Ambilan Namadear: Yoh 15:1-7

P.         Tuhan in manghasomani hita
U.        Nuan pakon sadokah ni dokahni

 P.         On ma Ambilan Namadear ni Jesus Kristus Mangihutkon Johanes
U.        Hasangapon ma Bamu ale Tuhan

“Ahu do hayu anggur na tongon, anjaha Bapa do sihorjai pohon in. Irotap do sagala rantingku na so marbuah, anjaha ipaborsih do sagala na marbuah, ase ganda buahni. Domma borsih hanima halani hata in, na huhatahon bannima. Totap ma hanima ibagas Ahu, songon Ahu ibagas hanima! Songon ranting in, na so tarbahen marbuah humbani dirini sandiri, anggo seng totap bani hayu anggur in, sonaima hanima, anggo seng totap hanima ibagas Ahu. Ahu do hayu anggur in, hanima do ranting in. Na marianan ibagas Ahu, anjaha Ahu ibagas dirini, in ma na marbuahkon buei, seng tarhorjahon hanima age aha, anggo seng marhasoman Ahu. Barang ise, na so marianan ibagas Ahu, ambukkonon do ai songon ranting ai gabe masak; ipatumpu ma ai, igijigkon hubagas apuy, jadi mosog ma. Anggo marianan hanima ibagas Ahu, anjaha marianan hatangKu ibagas hanima, Ahu bannima, jumpah hanima do barang aha pe ipindo uhurnima”.

O9.      Ambilan

P.         Ilimbagahon Jesus do diri-Ni hubani sada hayu anggur, anjaha hita na mangirikhon-Si do rantingni. Naibata Bapa do sihorjai pakon simadasi. Pitah ranting na totap bani hayu anggur ai do na marbuah.

Songon ai do homani hita. Pitah marsada pakon Kristus do ase marbuah hita. Suharni, pori seng totap ampa seng marsada hita pakon Kristus, hita pe seng marbuah, janah seng tarhorjahon hita age aha pe.

Hita marhorja, janah marhorja gogoh ase dong buahni. Mambere malas ni uhur do buah atap ulih ni horjanta ai anggo tongtong hita marhasoman janah marianan ibagas Kristus. Boi pe hita marhorja gogoh janah dong ulihni, halani ibere Naibata (Hayu Anggur na Tongon in) gogoh hubanta.

Sonaha do pangabak ni jolma na marsada ibagas Kristus janah marianan rup pakon-Si?
Romban hubani isi ni partumpuanta bani Panorang PraPaskah taun on pasal “Patunggunghon Lahoan”, marsada pakon Kristus artini padomuhon lahoan pakon tonggo. Itonggohon hita lahoanta janah ihorjahon hita ma tonggonta. Ambahni ai ihatahon do homa hita jolma na mambotoh mangkatahon diateitupa hubani Tuhan in. Marhitei ai do hita boi mangahapkon janah mamestahon  goluhta na marbuah.

Ihatahon Jesus do hubanta: “Anggo marianan hanima ibagas Ahu, anjaha marianan hatangKu ibagas hanima, Ahu bannima, jumpah hanima do barang aha pe ipindo uhurnima”.

Halani ai ibagas pangarapan na toguh ipangindo hita ma hubani Naibata marhitei tonggo-tonggonta, irik nalahoi lahoanta ibagas na mangunsagahkon pasu-pasu ni Naibata . . . (sonang tongkin).

10.       Tonggo riap pakon Tonggo Ham Bapanami
P.         Nasiam hasoman, porsaya hubani Hata ni Yesus na mangkatahon, “…..pangindo hanima ma, janah jumpah hanima do barang aha pe ipindo uhurnima”, rup ma hita padaskon tonggo-tonggo pangindoanta hubani Naibata Bapa i surga, marhitei Jesus Kristus Anak-Ni . . . .
1.         Hubani Sipambobai ni Kuria
Ham Bapa, urupi Ham ma sipambobai ni Kuria ase margogoh sidea laho manogu-nogu umat-Mu laho mampargoluhkon Hata-Mu bani goluh ari-ari. Andohar ma sidea hot tongtong bani horja mamparmahani janah gabe usihan hubannami umat-Mu.
Martonggo ma hita . . .
U.        Balosi Ham Tuhan tonggonai on

2.         Hubani Sipambobai ni Negara
Ham Bapa na i surga, bere Ham ma hapentaran hubani sipambobai ni Negaranami, ase boi ipasirsir sidea lahoan na dear hubani na mangindahi horja
Martonggo ma hita . . .
U.        Balosi Ham ma Tuhan tonggonai on.

3.         Hubani Parhorja
Ham Tuhan, pasu-pasu Ham ma haganup parhorja na manlahoi ganup lahoanni. Andohar ma banggal uhur ni sidea marhorjahon horjani laho manggoki na porlu bani goluhni. Marhitei ai gabe buka uhur ni sidea laho mangkatahon diateitupa halani sibere-bere-Mu do lahoan ai.
Martonggo ma hita . . .
U.        Balosi Ham ma Tuhan tonggonai on.

4.         Hubani hita haganupan
Ham Bapa sidear gabei, iharosuhkon Ham do ase dear ilahoi hanami lahoannami. Lambin ibotoh hanami mangkatahon diateitupa. Andohar ma lambin iarusi hanami na tongtong do ihasomani Ham hanami janah mangunsagahkon gogoh-Mu in do hanami bani na manlahoi lahoannami.
Martonggo ma hita . . .
U.        Balosi Ham ma Tuhan tonggonai on

Ibere ma panorang hubani 1-2 halak nari na taronjar uhurni laho padaskon pangindoanni.

P.   Ham Bapa, tangar Ham ma tonggonami umat-Mu on, janah palopas Ham ma hanami pasadahonsi hubani tonggo na dob iajarhon Kristus, Anak-Mu in.

P+U. Ham Bapanami na i nagori atas . . . .

11.     Doding pakon Kolekte

12.     Sura-sura na laho ihorjahon rup
Paima tonggo panutup, dear ma ase isahapkon lobei aha na laho ihorjahon rup (aksi bersama) na boi ihorjahon songon tanda ni hamubahon ni uhur halani na dob ipabagas-bagas haporsayaon tarlobih sadokah panorang PraPaskah on. Romban hujai, ra do mangurupi sungkun-sungkun on.

Romban bani parsahapan bani partumpuanta, pakon na dob ipabagas-bagas hita haporsayaonta sadokah PraPaskah on, aha do na boi ihorjahon hita na songon horjanta rup laho pataridahkon hamubahon ni uhurta?

13.       Tonah Paingkathon

P.    Nasiam hasoman nahinaholongan, panorang PraPaskah aima panorang laho mangahapkon pakon mamestahon Paskah ni Tuhan in. Anggo lang martonggo hita, lang mubah uhurta, janah seng rah hita mambere pangurupion hubani hasomanta, seng talup hita panrupei bani hamonangan pakon malas ni uhur Paskah.
Andohar ma, aha na laho ihorjahon hita rup, na songon hamubahon ni uhurta, na dob isahapkon hita nongkan ai, boi ihorjahon hita, gabe tanda ni na panrupei  hita bani pesta Paskah ni Tuhan in.

15.          Tonggo Panutup

P.       Martonggo ma hita
Ham Bapa paridop ni uhur, hanami mangkatahon diateitupa hu-Bamu halani tongtong do Ham manghaholongi hanami agepe gati hanami manlembang hum-Bamu janah mardousa. Andohar ma Hata-Mu mambere gogoh hu bannami laho mandalani janah pabayuhon  goluhnami janah pataridahkon sura-suranami na madear na dob isahapkon hanami. Pasu-pasu Ham hanami ase panrupei hanami patar bani malas ni uhur Paskah rup pakon Kristus Anak-Mu, Tuhan pakon parhiteiannami.
U.     Amen.

15.     Manjalo Pasu-pasu
P.   Nasiam hasoman nahinaholongan, paima itutup hita partonggoanta on, ipaunduk hita ma dirinta, mangindo pasu-pasu ni Tuhan (sonang tongkin).

Andohar ma Naibata mamasu-masu hita, manasap ganup dousanta, manogu-nogu hita hu hagoluhan sadokah ni dokahni (irik mambahen tanda silang bani diri sandiri) Ibagas goran ni Bapa, pakon Anak, pakon Tonduy Napansing.
U.     Amen

16.          Paingkathon

P.         Dear ma misir laho mangambilankon holong ni uhur ni Naibata
U.        Amen

17.       Doding Panutup